دانشگاه اسلامي؛ دانشگاهي يادگيرنده (ضرورت ها و چالش ها)

Islamic University, a Learning University; Needs and Challenges

هدف اين تحقيق بررسي ضرورت هاي برخورداري دانشگاه اسلامي از مولّفه ها و ويژگي هاي دانشگاه يادگيرنده و چالش هاي پيش روست. روش تحقيق «توصيفي – تحليلي» و «اسنادي» براساس ديدگاه ها و نقطه نظرات انديشمندان حوزه مديريت آموزشي و آموزش عالي است. يافته ها نشان داد: 1. شعار اصلي دانشگاه يادگيرنده «يادگيري از عمل و عمل مبتني بر يادگيري، تواضع در يادگيري و سخاوت در آموزش» با مباني دانشگاه اسلامي كاملاً تناسب دارد. 2. دانشگاه يك نهاد حياتي در فرايند توسعه هر ملت و نقطه تلاقي سه قلمرو «فرهنگ»، «قدرت» و «دانش» است. بي ترديد، نظام آموزشي و دانشگاه اسلامي در ظرف جامعه و فرهنگ عمل مي كند و با آن داد و ستد مستمر دارد. 3. در عصر دانايي، تنها چيزهايي در زندگي ثابت مي مانند كه پيوسته در حال تغيير باشند. بنابراين، حفظ فرهنگ پرورش حرفه اي و واكنش سريع نسبت به تغييرات، خلق فرهنگ يادگيري است. يعني فرهنگي كه براي ايجاد تغيير، به سريع ترين شكل ممكن ساختار يافته و به عنوان مزيت رقابتي پايدار دانشگاه ها به شمار مي رود. دانشگاه ها و به ويژه دانشگاه اسلامي، براي ماندن در وضعيت رقابتي، بايد خود را به مولفه هاي دانشگاه يادگيرنده مجهز سازند. 4. باتوجه به تكيه دانشگاه اسلامي بر دو بنياد فرهنگ و رهبري ارزشي و «وابستگي وجودي دانشگاه يادگيرنده به زيرساخت هاي فرهنگي الگوهاي ذهني، يادگيري گروهي و تسلّط فردي) و رهبري (بينش مشترك و تفكر نظام مند» برخورداري اين دانشگاه از ويژگي هاي دانشگاه يادگيرنده دور از دسترس نيست. لازمه تبديل دانشگاه اسلامي به يك دانشگاه يادگيرنده، جاي گزيني رهبري تسهيل كننده و تحول گرا به جاي رهبري كنترل كننده است.

This study aims at evaluating how an Islamic University needs to have the components and characteristics of a learning university, and detecting the challenges faced. Using a descriptive- analytical approach, this library-based study rests upon the views of educational management scholars. The results show that 1- the main slogans of a learning university are "learning from practice and learning -based practice", and “modesty in learning and generosity in teaching”, which very well fit the fundamentals of the Islamic University. 2- University is a vital institution in the Process of development of any nation and is a crossroad between the three domains of culture, power and knowledge. No doubt, educational system and Islamic university operate within a society and its culture, and continuously interacts with the society. 3- In this era of knowledge, only things that are in constant change can be firmly established in life. Therefore, preservation of the culture of professional education, rapid response to changes, and creation of learning culture i.e. the culture which is organized for making changes as quickly as possible, are regarded as sustainable competitive advantages of universities. Universities, especially an Islamic university, should be equipped with the components of a learning university in order to remain in the state of competition. 4- considering the Islamic university’s reliance on the two foundations of culture and value-based leadership and dependence of learning universities on cultural infrastructures (mental models, team learning, and individual skill) and leadership (shared vision and systemic thinking), to enjoy the characteristics of a learning university is not out of reach . What is needed for turning an Islamic University into a learning university is replacement of a controlling leadership with a facilitating and evolutionist leadership.