خوانش بينانشانه‌اي تصويرسازي‌هاي گيلگمش با تاكيد بر مطالعه تك اسطوره - ترا متن

A Brief on the Interrelations of Illustrations in Gilgamesh Emphasizing Monomyth-Transtextual Studies

ميل به جاودانگي يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي فكري بشر بوده و انسان همواره در مسير يافتن راه حليّ براي رهايي از مرگ، به داستان‌سرايي پرداخته كه در قالب آثار هنري و ادبي فرهنگ‌هاي مختلف بشري قابل مشاهده است . بارزترين شخصيت اسطوره‌اي بين‌النهرين كه در راه كشف معماي بي‌مرگي سفري را در پيش مي‌گيرد «گيلگمش» معرفي شده. اين روايت؛ توسط مولفان و هنرمندان بسياري بازنمود يافته است. از اين ميان بازآفريني ادبي احمد شاملو با تصويرسازي مرتضي مميز (1340 ه ش) و تاليف ويليام الري ليونارد با تصويرسازي اروينگ آمن (1353 ه ش) با موضوع گيلگمش نظر اين نوشتار را به خود جلب كرده است. از آنجايي كه روايتي واحد الهام بخش مصوران بوده، تفاوت‌هايي در تصاوير ايجاد شده ديده مي‌شود كه علل اين اختلافات مدنظر مي‌باشد. در اين مقاله تلاش مي‌شود تا بر اساس رويكردهاي جديد از جمله: نظريه تك اسطوره و سفر قهرمان جوزف كمبل؛ و روش‌هاي تطبيقي تحليلي چون نظريه ترامتنيت ژرار ژنت، بازنمود تصويري اين روايت را در دو فرهنگ مختلف بررسي كنيم. هدف از اين پژوهش كشف جايگاه تصاوير خلق شده با مضمون خاص (جاودانگي) به وسيله تطبيق در الگوي سفر قهرمان كمبل مي‌باشد كه در اين راستا؛ طبقه‌بندي متن كلامي و ميزان انطباق اين روايت با مراحل سفر قهرمان و همچنين علل شباهت‌ها و تفاوت‌هاي موجود در خلق تصاوير بااستفاده از روابط بينامتني نيز بررسي مي‌شود. يافته‌ها بيانگر اين است كه اگر چه اين تصاوير داراي مضموني مشترك‌ هستند ليكن، به دليل تاثير بافت و پيش‌متن‌هاي فرهنگي و هنري متفاوت بر هنرمندان شاهد تفاو تهايي در خلق تصاوير هستيم.

The quest for eternal life and immortality and seeking to escape death are one of the most important intellectuall concern in history that can be traced back to early human life. Human being ,in the way of finding a solution for immortality and realization of his dream , has done narration and manifested this dream in religious and national and mythological characters who are in literary and art works of various human civilization and cultures. The most clear Mesopotamia mythological character is Gillgamesh who did travel to discover mystery of immortality and finally got. This narration has manifested in different formats because of specific features in various human culturs. At this text we pay more attension to illustration as one of the important media in order to investigate the narration in two diffrent culture based on new approaches including monomyth theory and with analytical – comparative method . We have chosen two pictures from the first and latest illustrated versions in order to find the status of pictures according to Campbell hero - s pattern and finally to study the reason of their status and get the view of those illustrators about death. Our findings show the influence of social and cultural context on artists.