كنكاشي در روايات محاكمه ابوالحسين نوري، عارف قرن سوم هجري

An investigation about the Narratives of Abdul Hussein Nouri trial, a Third-Century mystic

با وجود اينكه در ارتباط با تصوف اسلامي و مشايخ عرفاني تحقيقات بسياري صورت گرفته و بعضي از دقايق و حقايق عرفان اسلامي تبيين شده، اما هنوز بسياري از زواياي تاريخ عرفان اسلامي و احوال مشايخ پوشيده مانده است. هرچند منابع تحقيق درباره ابعاد مختلف تاريخ و مباني عرفان اسلامي و اهل معرفت محدود است، امّا ميتوان با روشهاي مناسب تحقيقي و رفتن به عمق مطالب بر جاي مانده از گذشتگان، از اين منابع محدود، اطلاعات ارزشمند و در خور توجه بدست آورد. اين پژوهش بر آنست تا با تامّل و تعمّق در حكايتي از ابوالحسين نوري به واقعيت محاكمه او دست يابد. بعد از بررسي زمان )احتمالا 462 ق(، مكان )بغداد( و بازيگران و شخصيتهاي روايتها )نظير ابوالحسين نوري، غلام خليل، خليفه، قاضي و غيره(، يافته اساسي پژوهش حاكي از آنست كه اصل حكايت از لحاظ واقعيت اصالت دارد، هرچند كه اعتبار برخي از روايتها قابل قبول نيست و تا حدود زيادي تحريف شده است. همچنين جداي از بيپراويي و سماجت ابوالحسين نوري كه نمايان كننده اين عارف قابل توجه است و بعنوان » ايثار « ويژگي شخصيت وي است، از جهت مرام فكري، صفتِ يكي از مهمترين ابعاد فكري او در اين حكايت برجسته است و ميتوان آن را از اصول اساسي مكتب نوري دانست. وجود همين خصلت مهم بود كه باعث بازتاب يافتن اين حكايت در متون مختلف، بويژه آثار صوفيان شد.

Despite extensive investigations about Islamic Sufism and Sufi masters, nevertheless that is neglected the perspectives of Islamic mysticism. Although the research sources is limit about various aspects of Islamic Sufism, but that is possible gaining the valuable information from this limited resources, by appropriate methods. The purpose of this research is to realize Abdul Hussein Nouri trial by understanding of that narratives. After survey time, place and characters of story, the main findings of the research indicated the story is true, while some narratives have been distorted. Also apart from the courage and persistence Abdul Hussein Nouri, that reflected his personality, in terms of intellectual nature, "sacrifice" is significant in his character and that considered the basic principles of Abdul Hussein Nourish School. This important character reflect in Sufis works.