بررسي تطبيقي ميزان تاثيرگذاري تنوّع عملكردي بر رضايتمندي سكونتي (موردپژوهي: بافت مسكوني نارمك و تهرانپارس)

A Comparative study on functional diversity effectiveness on residential satisfaction (Case study: residential areas of Narmak and Tehran pars)

چندي است كه تفكرات فراتجددگرايانه، در راستاي ارتقاي كيفيت زندگي شهري، افزايش قدرت انتخاب شهروندان و ميزان رضايتمندي آنها، بستري براي رواج تنوع در سطح شهر به ويژه محلات را فراهم آورده است. اين در حالي است كه در شهرسازي سنتي ايران، محله به مثابه مقياس كوچك شده اي از جامعه شهري؛ به واسطه دارا بودن عملكردهاي سكونت، كار، تفريح و جابه جايي؛ داراي اين تنوع بوده و متناسب با نيازمندي هاي روزانه مردم ساكن، به عنوان بافتي خودكفا به ايفاي نقش مي پرداخته است. اين پژوهش با بررسي تطبيقي دو بافت مسكوني نارمك (داراي تنوع عملكردي بالا) و تهرانپارس (عمدتاً تك عملكردي) نقش تنوع عملكردي را در ارتقاي رضايتمندي سكونتي به اثبات برساند. از اين رو، در زمره تحقيقات كاربردي جاي گرفته و از هر دو رويكرد كمي و كيفي (با تاكيد بر رويكرد كمي) در تحليل داده ها و از روش تحليل نرخ اهميت- رضايت بهره گرفته شده است. روش جمع آوري داده ها، پيمايشي و اسنادي بوده و حجم نمونه گيري بر اساس فرمول كوكران383 نفر در نظر گرفته شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه براي افزايش رضايتمندي سكونتي مي بايست، عملكرد كار در تهرانپارس را در بالاترين اولويت قرار داد. آشكار است كه در راستاي ارتقاي رضايتمندي سكونتي مردم از طريق تغيير مفهوم خانه به مسكن؛ مي بايست بستر مرتفع شدن ساير نيازمندي هاي آن ها در سطح محلات سكونتشان، از طريق ايجاد تنوعي از عملكردها فراهم شود.

The life has a definition beyond every day activities. Postmodernism has recently provided a context to increase versatility in both cities and neighborhoods in order to improve not only the power of choice of citizens but also the quality of urban life. Studies indicates that although neighborhood, as a minimized scheme of a society, had functioned as an autonomous fabric in traditional urban planning of Iran due to its settlement, work, entertainment and transport functions appropriate to people’s needs, recent urban planning has declined neighborhoods to residential environments by differentiating urban functions and concentrating them in special centers. Thus, this study was designed to investigate the role of functional diversity in residential satisfaction by comparing Narmak neighborhood (high functional diversity) and Tehranpars (low functional diversity). In order to achieve this goal, quantitative and qualitative methods were used. Data were collected by survey and documentary methods. Sample size was chosen by using Cochranʹs formula. In addition, stratified sampling was used as sampling method. Data were analyzed by Importance satisfaction rate and variation finding methods. The results of this study show that the improvement of residential satisfaction cannot be reached exclusively through emphasizing on residential indexes. The key to success is to increase the functional diversity of neighborhood by empowering other functions. Even though, the importance and preference of each one of these functions is different in diverse urban locations and fabrics. Prior to changing the concept of home, which has the greatest effect on peopleʹs residential satisfaction; it is required to reinforce work opportunities in Narmakand and transportation accessibility in Tehranpars. In addition, it seems that providing a responsive atmosphere to people’s requirements can be the only way to reach this goal.