بررسي ويژگي‌هاي دولوميكريت‌هاي واحد دالان بالايي در يكي از ميادين خليج فارس

An Investigation of The Properties of Dolomicrites in The Upper Dalan Units in a Field in The Persian Gulf

بخش بالايي سازند دالان يك افق مخزن گازي در خليج‌فارس است كه به‌دليل توليد بالاي گاز و ميعانات گازي اهميت ويژه‌اي دارد. اين بخش به طور چيره تحت تاثير دولوميتي‌شدن قرار گرفته است. دولوميكريت يكي از انواع دولوميت‌هاي شناسايي شده در اين بخش است كه بخشي از توالي بخش بالايي سازند دالان را در بر گرفته است. در اين پژوهش با استفاده از مقاطع نازك ميكروسكوپي، اطلاعات تخلخل و تراوايي حاصل از تجزيه مغزه و تجزيه‌هاي ايزوتوپي، اين نوع دولوميت‌ها مورد بررسي قرار گرفته‌اند. به‌كمك شواهد سنگ‌‌نگاري همچون بلورهاي بسيار ريز (5 تا 16 ميكرون) هم‌اندازه و بي‌شكل اين نوع دولوميت تشخيص داده مي‌شود. بافت اين نوع دولوميت معادلnonplanar-A ياxenotopic-A است. اشكالي مانند فابريك فنسترال، فيلامنت‌هاي ميكروبي، حفره‌هاي باقي‌مانده از كاني‌هاي تبخيري و ترك‌هاي گلي در اين نوع نوع دولوميت ديده مي شود. بر پايه اين شواهد، چنين نتيجه گرفته شد كه اين دولوميت‌ها مربوط به رخساره فنسترال مادستون دولوميتي هستند كه در بخش‌هاي بالايي پهنه كشندي از نوع گرم و خشك و تبخيري به‌وسيله آب‌هاي گرم تشكيل شده‌اند. نتايج حاصل از مطالعات ايزوتوپ اكسيژن و تعيين دماي تشكيل اين دولوميت نشان داد كه اين نوع دولوميت در دماي ميان كمينه 36/20درجه سانتي‌گراد و بيشينه 6/46 درجه سانتي‌گراد تشكيل شده است كه محيط تشكيل بالا را تاييد مي‌كند. بنابر اين اطلاعات، مدل سبخا براي اين نوع دولوميت‌ارايه شد. مهم‌ترين فرايندهاي دياژنزي موثر بر دولومادستون‌ها، انحلال، تشكيل سيمان انيدريتي، تراكم، جانشيني به‌وسيله انيدريت و شكستگي است. مطالعات تخلخل و تراوايي اين بخش نشان مي‌دهد تغييرات كيفيت مخزني تحت تاثير رخساره است و در رخساره‌هاي گل‌ غالب مانند مادستونهاي دولوميتي (شامل دولوميكريت‌ها) كيفيت مخزني ضعيف است و خواص مخزني بالايي ديده نمي‌شود مگر اين كه در مراحل بعدي تحت تاثير فرايندهاي دياژنزي مانند انحلال يا شكستگي قرار گرفته باشند.

The Dalan upper member is a gas reservoir in the Persian Gulf, which is important because of gas and condensates production. This unit has been affected by dolomitization. Dolomicrites is a type of dolomites identified in the studied interval. This investigation concentrates on dolomicrites from the point of view of its spatial distribution and reservoir zonation. This type of dolomite has been studied using thin section, RCAL, and isotopic analysis data. This type of dolomite is identified relying upon petrographical evidences such as very fine to fine unimodal, anhedral to subhedral crystals of dolomite. The texture is equivalent to xenotopic-A and nonplanar-A. Some features like fenestral fabrics, microbial filaments evaporitic cast, anhydrite nodules and mud cracks are also identified. The findings led us to the conclusion that dolomicrites pertains to fenestral dolomitic mudstone, which deposited in supratidal to arid upper intertidal. The result of isotopic analysis of oxygen revealed that this dolomite formed at temperature between 20.36?C to 46.6?C. This confirms deposition in sabkha environment so sabkha dolomitization model offered for dolomicrites. The diagenetic processes affected dolomudstones are dissolution, cementation, compaction, anhydrite replacement and fracturing. Studies of the porosity and permeability data indicated that reservoir characterization is under the influence of texture. In mud-dominated facies like dolomitic mudstone, reservoir quality is poor to fair unless this part influenced by subsequent diagenetic processes like dissolution and fracturing.