يغماي جندقي، سخن‌سازِ رَستۀ پارسي‌نگاران

Yaghma Jandaghi and Clean Language

اندیشۀ سره‌نویسی گرایی، انگیزشی است كه در طی قرون و اعصار، گاه‌گاهی عده‌ای را مجذوب خود ساخته، جریانی‌هایی را در نثر نویسی به همراه داشته‌است؛ یغمای جندقی یكی از نویسندگانی است كه در قرن سیزدهم هجری به امر سره‌نویسی اهتمام ورزیدند؛ وی در طی برخی از نامه‌های خود تحت عنوان "پارسی‌نگار" واژه‌ها و تركیبات فارسی را جانشین كلمات عربی ساخته‌است. بر خلاف باور شایع، استفاده از كلمات فارسی مجعول و مهجور بسامد بالایی در نثر یغمای جندقی ندارد. وی با آراستن نثر از طریق جملات و كلمات معطوف و لخت‌های سجع، علاوه بر پالودن نثر از عناصر زبانی غیر فارسی، سبك شخصی برای خود ابداع نموده‌است كه پیروان و شاگردانی نیز داشته است. یغمای جندقی برای نامه‌نگاری، ارزش و اعتبار تاریخی و ادبی بسیاری قائل ‌است و از نامه‌نویسی در جهت اشاعۀ نام و مقاصد خود بهره جسته است؛ لحن یغما در نامه‌هایش، لحن تعلیمی و بزرگ‌منشانه است. در این مقاله، پس از نگاهی مختصر به جریان سره‌نویسی و معرفی زندگی و آثار یغمای جندقی، نامه‌های پارسی‌نگار یغمای جندقی را از حیث سبك نگارش و اندیشۀ غالب بر آن، بررسی نموده‌ایم.

Yaghma Jandaghi is a great Iranian poet and writer of the thirteenth century. He was interested in pure Persian language. Jandaghi book title is Monshaat. His letters are there in the Monshaat. He did not write the letters of Arabic words. He tried to write all the letters with the word Persian. He made Persian compound words to make him use it in his letters. He was a great enthusiast.In this article we have investigated in his letters. Yaghma Jandaghi, Clean Language, Monshaat,Yaghma Jandaghi is a great Iranian poet and writer of the thirteenth century. He was interested in pure Persian language. Jandaghi book title is Monshaat. His letters are there in the Monshaat. He did not write the letters of Arabic words. He tried to write all the letters with the word Persian. He made Persian compound words to make him use it in his letters. He was a great enthusiast.In this article we have investigated in his letters. Yaghma Jandaghi, Clean Language, Monshaat,