نقش سادات سيفي قزوين در حكومت صفويه و دربار تيموريان هند

The Role of Seifi Sadats of Qazvinin Safavid Governmentand Timurid Court of India

چكيده يكي از خاندان‌هاي محلي متنفذ و مشهور ايران، سادات سيفي قزوين است كه نسب خود را به امام‌حسن(ع) مي‌رساندند. سابقه حضور برخي از افراد اين خاندان در تشكيلات حكومتي به عهد ايلخانان مي‌رسد؛ اما در عهد حكومت صفويه بعضي از آنان به مناصب عالي چون وزارت دست يافتند. دوره اول حيات سياسي اين خاندان در حكومت صفويه، از زمان شاه اسماعيل اول آغازشد و تا سه دهه از دوران شاه طهماسب اول تداوم داشت. پس از آنكه به اين خاندان، به سبب تعصب مذهبي شاه طهماسب و وارد شدن اتَهام تعلَق خاطر برخي سادات سيفي به تسنَن، بي‌مهري شد و از حكومت رانده شدند، شماري به دربار اكبر‌شاه تيموري، حاكم مقتدر هند، پناهنده شدند. دامنه نفوذ و قدرت سادات سيفي مهاجر در دربار تيموريان هند به اندازه حكومت صفويه نبود؛ با اين همه، موقعّيت مناسب آنها در دربارتيموريان تا اواخر حكومت جهانگير‌شاه، فرزند اكبر‌شاه ادامه داشت. در زمان شاه عباس اول، زمينه احياي نسبي قدرت اين خاندان در ايران مهيا شد و آنها براي مدتي كوتاه، دوره‌اي ديگر از حيات سياسي خود در حكومت صفويه را تجربه كردند. اين پژوهش تاريخي، با روش توصيفي-روايي و تحليلي، در صدد پاسخ به اين پرسش است كه نقش سادات سيفي قزويني در تشكيلات حكومتي صفويه و دربار تيموريان هند چه فراز و فرودهايي داشته و اين موضوع، متاثَر از چه عواملي بوده است؟

Abstract One of the influential and well-known local families of Iran is Sadat Seifi of Qazvin that his ancestry is reached to Imam Hasan(AS). Background of some people of this family in the governmental organization backs to Ilkhanid era, but in the Safavid era, some of them reached the top and higher positions such as ministry and chancellorship. The first course of political life of this family in the Safavid dynasty started from Shah Ismail I and has lasted for three decades of Shah Tahmasp I era. After that, due to religious bios of Shah Tahmasp some of Seifi Sadats were indicted on charges of having a sense of belonging to Sunnis and some took refuge in the court of Akbar the Timurid the mighty ruler of India. Influence and power of immigrant Saifi Sadat in the court of the Timurid of India was not like Safavid government, however their proper position in the court of the Timurid continued until Akbar Shahʹs son, Jahangir Shahʹs time. At the time of Shah Abbass I, the partial restoration of this family was made in Iran and for a short time, they experienced another era of their political life in the Safavid era.This research by using a descriptive-narrative and analytical method is going to answer this question that what were the ups and downs of Sadat Seifi of Qazvin in governmental organization of Safavid government and the Timurid court in India? And what elements affected this issue?