شپشك‌هاي گياهي گياهان زينتي در ايران (Hem.: Sternorrhyncha: Coccomorpha)

Scale insects of ornamental plants in Iran (Hem.: Sternorrhyncha: Coccomorpha)

گلخانه‌ها و فضاهاي سبز شهري شرايط مساعدي را براي فعاليت و رشد شپشك‌هاي گياهي فراهم مي‌آورند. شپشك‌هاي گياهي از جمله حشرات آفتي هستند كه به گياهان زينتي خسارت وارد مي‌كنند. در اين مقاله، 64 گونه شپشك‌ گياهي متعلق به شش خانواده، كه از روي 72 گونه‌ گياه زينتي متعلق به 42 تيره گياهي جمع‌آوري شده‌اند، از ايران معرفي مي‌شوند. خانواده‌‌ شپشك‌هاي سپردار Diaspididae با 45 گونه، خانواده شپشك‌هاي آردآلود Pseudococcidae با 11 گونه، خانواده شپشك‌هاي نرم‌تن Coccidae با پنج گونه و خانواده‌هاي Eriococcidae، Monophlebidae و Rhizoecidae هركدام با يك گونه گزارش مي‌شوند. از ميان اين شپشك‌ها، گونه‌ها‌ي چندخوار Aspidiotus nerii Bouché، Chrysomphalus dictyospermi (Morgan)، Coccus hesperidium (L.)، Lepidosaphes ulmi (L.)، Lopholeucaspis japonica (Cockerell)، Parlatoria crypta McKenzie، Pa. oleae (Colvée)، Phenacoccus solenopsis Tinsley، Planococcus citri (Risso) و Pseudococcus viburni (Signoret)، و شپشك‌هاي تك‌خوار Eriococcus spurius (Modeer)، Leucaspis pusilla L?w و Planococcus vovae (Nasonov) از مهم‌ترين شپشك‌هاي گياهي خسارت‌زا به گياهان زينتي در گلخانه‌ها و فضاهاي سبز شهري در ايران محسوب مي‌شوند.

Greenhouses and urban landscapes provide favorable conditions for the development of scale insects. Scale insects are destructive pests on many species of ornamental plants. This study presents a list of 64 species of Coccomorpha belonging to six families reported on 72 ornamental plant species within 42 families. The scale insect families are as follows: Diaspididae (45 species), Pseudococcidae (11 species), Coccidae (5 species), Eriococcidae (1 species), Monophlebidae (1 species) and Rhizoecidae (1 species). The polyphagous species of Aspidiotus nerii Bouché, Chrysomphalus dictyospermi (Morgan), Coccus hesperidium (L.), Lepidosaphes ulmi (L.), Lopholeucaspis japonica (Cockerell), Parlatoria crypta McKenzie, Pa. oleae (Colvée), Phenacoccus solenopsis Tinsley, Planococcus citri (Risso), Pseudococcus viburni (Signoret), as well as the monophagous species Eriococcus spurius (Modeer), Leucaspis pusilla L?w, and Planococcus vovae (Nasonov) are among the most harmful scale insects in both greenhouses and urban landscapes of Iran.