بررسي اثر درجه‌حرارت بر خصوصيات جوانه زني و تعيين درجه‌حرارت‌هاي كاردينال بذور موجود در بندهاي بالايي و پاييني خورجينك شلمي (Rapistrum rugosum L.)

Effect of Temperature on Germination and Cardinal Temperatures for Upper d and Lower Set up Seeds of (Rapistrum rugosum.)

به منظور بررسی درجه‌حرارت‌های كاردینال و برخی فاكتور های جوانه زنی بذر های موجود در خورجینك علف هرز شلمی به صورت خورجینك بند دار در بند بالایی (بذر نوع یك) و بند پایینی (بذر نوع دو) آزمایشی به صورت فاكتوریل در قالب طرح كاملاً تصادفی با 4 تكرار در آزمایشگاه علوم علف‌های‌هرز دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمار ها شامل درجه حرارت های3، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد بود. نتایج نشان داد كه درجه‌حرارت‌های كاردینال جوانه زنی (حداقل، مطلوب و حداكثر) برای بذر نوع یك به ترتیب 7/0 ،8/35 و 4/45 و برای بذر نوع دو به ترتیب3/1 ،7/31 و 5/48 درجه سانتی گراد بود. بیش‌ترین درصد جوانه زنی در بذر نوع یك در بازه درجه‌حرارت‌های 35-10 درجه سانتی‌گراد و در بذر نوع دو در بازه درجه‌حرارت‌های 35-5 درجه سانتی گراد اتفاق افتاد. میزان جوانه زنی در 5 درجه سانتی گراد در بذر نوع دو (81 درصد) به طور معنی داری بیش از بذر نوع یك (41 درصد) محاسبه شد. طول ساقه چه در بذر نوع یك و دو در دمای 10 درجه سانتی گراد با یكدیگر اختلاف معنی‌دار داشتند (P≤0.05). به طوری‌كه بیش‌ترین رشد ساقه چه در دامنه دمای 35-10 درجه و كم‌ترین رشد آن در دمای 5 درجه سانتی گراد صورت گرفت. هم‌چنین طول ریشه چه در بذر نوع یك و دو در دمای 10 درجه سانتی گراد با با یكدیگر اختلاف معنی‌دار داشتند. به طوری كه بیش‌ترین رشد ریشه چه در درجه‌حرارت‌ 15 درجه در بذر نوع یك و كم‌ترین رشد آن در درجه‌حرارت‌ 5 درجه سانتی گراد به‌دست آمد.

In order to determine cardinal temperatures and some germination characteristics for type one seed (upper segment) and type two seed (lower segment) of Rapistrum rugosum, an experiment was conducted on two type seed and10 levels of temperatures (3, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40 and 45 °C) in completely randomized design with four replications in factorial experimental arrangement in Weeds Research Laboratory, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad in 2012. Results indicated that the cardinal temperatures for type one seed (Min, Opt and Max) were 0.7, 35.8 and 45.4C° and for type two seed were 1.3, 31.7 and 48.5, respectively. The highest germination percentage for type one seed (upper segment) was in temperature range 10-35°C and for type two (lower segment) was in 5-35°C. Germination percentage in type two seed (81%) was more than type one (41%). There was significant different between length of plumule and radical of type one and two seed in 10°C (P≤0.05). As length of plumule and radical of type one was more than type two seed.