پارامترهاي رشد جمعيت و جدول زندگي بيد گوجه‌فرنگيTuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) روي دو رقم گوجه فرنگي

Population growth and life table parameters of leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) on two varieties of tomato

بيد گوجه فرنگي Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)در ايران جز آفات قرنطينه‌اي بوده كه به تازگي در بيشتر مناطق كشور گسترش يافته و تبديل به آفتي مهم در مزارع گوجه فرنگي، سيب زميني و بادمجان شده است. در اين تحقيق نمو، توليدمثل و جدول زندگي اين آفت روي دو رقم گوجه فرنگي مبيل و ريوگرند در شرايط آزمايشگاهي (دماي 2±27 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي) مورد بررسي قرار گرفت. داده هاي جدول زندگي بر اساس نظريه جدول زندگي سني- مرحله رشدي دوجنسي تجزيه تحليل شد. طول دوره رشدي پيش از بلوغ اين آفت روي رقم هاي مذكور به ترتيب 301/0±85/20 و 37/0±4/21 و طول دوره تخمريزي به ترتيب 58/0±81/12 و 43/0±16/12روز محاسبه شد. ماده ها نيز روزانه به طور ميانگين به ترتيب 24/11±29/210 و 8/10±95/120 تخم گذاشتند. بيش ترين نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r)، نرخ متناهي افزايش جمعيت (?)، نرخ خالص توليدمثل (R0) و كوتاهترين طول دوره يك نسل جمعيت (T) به ترتيب 0058/0±1580/0 (روز-1)، 0068/0±1710/1 (روز-1)، 44/10±6/73 (نتاج) و 35/0±21/27 روز روي رقم مبيل به دست آمد. بنابراين با توجه به ويژگي هاي زيستي و پارامترهاي جدول زندگي، گوجه فرنگي رقم مبيل نسبت به ريوگرند به عنوان رقم حساس‌تر نسبت به افزايش جمعيت اين آفت تعيين شد.

Tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae), is a quarantine pest in Iran that has recently distributed to most parts of the country and become one of the most important and dangerous pests of tomatoes, potatoes and eggplants fields. In this research, development, reproduction and life table parameters of this pest were studied on two varieties of tomato Mobil and Rio grand in laboratory conditions (27±2°C, 60± 5% RH and a photoperiod of 16 L:8hD). Life table data were analyzed using age-stage, two-sex life table theory. The duration of total pre-adult stage of this pest was calculated 20.85±0.301 and 21.4±0.37 days and oviposition period lasted 12.81±0.58 and 12.16±0.43 days, on these two varieties of tomato, respectively. Females also laid an average of 210.29±11.24 and 120.95±10.8 eggs, on tomato varieties, respectively. The highest intrinsic rate of increase (r), finite rate of increase (?), net reproductive rate (R0) and shortest mean generation time (T) were recorded 0.158±0.0058 (d–1), 1.1710±0.0068 (d–1), 73.6.4±10.44 (offspring) and 27.21±0.35 (days) on Mobil variety, respectively. Thus, according to the biological characteristics and life table parameters, the Mobil cultivar was determined more suceptible than Rio grand variety to the population increase of this pest.