حسابداري قضايي و نقش آن در پيشگيري و كشف تقلب

Forensic accounting and its role in prevention and detection of fraud

فساد و تقلب پديده‏هاي پيچيده، چند بعدي و با آثار و علل متفاوت مي‏باشند كه مي‏توانند پيامدهاي مخربي را براي واحدهاي تجاري و اجتماع به دنبال داشته باشند. رسوايي‏هاي مالي چند سال اخير شركت‏هايي همچون انرون، وردكام و تايكو و نيز گسترش روز افزون تقلبات و طرح دعاوي جدي بر عليه حسابرسان، مي‏تواند حاكي از آن باشد كه حسابرسان مسيوليت‏هاي قانوني خود را كه مي‏توانست عاملي در پيشگيري يا كشف اعمال متقلبانه مديريت باشد را به صورت درست انجام نداده‏اند، از اين‏رو اعتماد عمومي جامعه نسبت به عملكرد صحيح حرفه حسابداري و حسابرسي در چند سال اخير كاهش پيدا كرده است. بنابراين به منظور حفاظت از منافع گروه‏هاي ذي‏نفع و همچنين حل و فصل دعاويي حقوقي مطرح شده بر عليه شركت‏ها و حسابرسان، شاخه‏اي جديد از دانش حسابداري به نام حسابداري قضايي به وجود آمده است. در مقاله حاضر مفهوم و ماهيت حسابداري قضايي، چارچوب مفهومي، فعاليت‏ها و خدمات، مهارت‏ها و دانش‏ اصلي حسابداران قضايي به عنوان حرفه‏اي نوپا تشريح گرديده است. همچنين ايجاد چنين حرفه‏اي مي‏تواند ابزاري براي تحقق بخشيدن به اهداف اقتصاد مقاومتي- شفاف‌سازي اقتصاد و سالم‌سازي آن و جلوگيري از اقدامات، فعاليت‌ها و زمينه‌هاي فسادزا در حوزه‌هاي پولي، تجاري، ارزي و...(بند 19 سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي) - گرديده و گامي در راستاي بهبود نظام مالي و اداري كشور باشد.

Fraud and corruption are two complex and multi-dimensional Phenomenon with different causes and effects that can have destructive consequences for corporations and community. The world has witnessed several instances of corporate scandals and failure in recent years (Enron, etc.). This has brought to the fore the inadequacy of the statutory audit in the prevention and detection of fraud and financial mismanagement. Therefore, in order to protect the interests of stakeholders and resolve legal claims discussed against companies and auditors, a new branch of accounting knowledge was formed in the name of “Forensic Accounting”. This article seeks to explain the meaning and nature, conceptual framework, activities and services rendered, core knowledge and personal skills required for forensic accounting as a specialized field in the accounting profession. Forensic accounting can be implemented to realize the goals Resistive Economy, increasing the transparency and accountability and it can be attempt in improving financial and administrative system in our country.