جايگاه آب در نگاره هاي نسخه هفت اورنگ ابراهيم ميرزا

اين مقاله بر آن است تا با توجه به جايگاه و نقش نمادين آب در باورهاي كهن و منابع اسلامي، جلوه هاي تصويري اين عنصر ارزشمند را در نگاره هاي نسخه هفت اورنگ ابراهيم ميرزا، مورد بررسي و تحليل قرار دهد. علاوه بر بررسي جنبه مفهومي آب در اين مجموعه، وجود قالب هاي متنوع در نمايش اشكال مختلفي از آب، بستر مناسبي را براي بررسي شكلي آن نيز فراهم آورده است. هدف اين مقاله، علاوه بر شناخت نقش مفهومي آب در اين آثار، شناخت قالب هاي مختلف آن و بررسي علل اين تنوع است. همچنين روشن شدن اين نكته كه تنوع، چگونه در جهت ايجاد ساختار و تركيب بندي مناسب و فهم بهتر معاني اشعار جامي موثر بوده است. نتايج پژوهش برآمده روش توصيفي ـ تحليلي نشان مي دهد از آنجايي كه نگاره هاي هفت اورنگ تا حدود زيادي وابسته به متن ادبي آن مي باشند، هنرمند نگارگر، بنا بر موضوع و محل وقوع هر داستان، براي بهتر رساندن معنا، مفهوم مورد نظر و هماهنگي هرچه بيشتر قالب و محتواي اثر، از اشكال خاصي در نمايش عنصر آب استفاده كرده است. تنوع موجود در جلوه هاي متفاوت از عنصر آب در نگاره هاي مختلف، گاه در خدمت ساختار كلي آنها بوده و به عنوان عاملي موثر جهت هماهنگ كردن عناصر گوناگون موجود در يك نگاره عمل كرده است؛ در مواردي نيز نحوه قرارگيري و انتخاب جايگاهي مناسب و هدفمند براي آن در صفحه نگاره، به ياري انتقال معنا و مفهوم مورد نظر هنرمند آمده است.