درمان اسكار هيپرتروفيك با تزريق داخل ضايعه‌اي توكسين بوتولينوم نوع A: كارآزمايي باليني تصادفي داراي گروه شاهد و دوسوكور

Treatment of hypertrophic scar with intralesional injection of botulinum toxin A: A double-blind, randomized controlled clinical trial

زمینه و هدف: اسكار هیپرتروفیك ضایعه‌ای است كه بر اثر ترمیم بیش از حد زخم ایجاد می‌شود و برای بیماران مبتلا، عوارض زیبایی و گاه عملكردی به‌جا گذاشته و موجب مشكلات جسمی، روحی و تغییر كیفیت زندگی آنان می‌شود. امروزه روش‌های گوناگونی ازجمله جراحی برای درمان این ضایعات به‌كار می‌رود اما به‌دلیل عود مكرر، مشكلات بیمار پابرجا می‌ماند. در این مطالعه اثر تزریق توكسین بوتولینیوم نوعA  در درمان اسكار هیپرتروفیك بررسی شد. روش اجرا: بیست و یك بیمار مبتلا به اسكار هیپرتروفیك در این كارآزمایی بالینی دوسوكور در سال‌های 1393 و 1394 مورد بررسی قرار گرفتند. در هر بیمار یك قسمت از ضایعه به‌صورت تصادفی به‌عنوان ناحیه‌ی مداخله و قسمت دیگر ضایعه به‌عنوان شاهد انتخاب شد. در گروه اول (مداخله)، توكسین بوتولینیوم نوع A (Dysport ساخت كشور انگلستان، شركت سازنده Ipsen، شركت واردكننده داریان دارو) با غلظت 200 واحد در میلی‌لیتر و با دوز 8 واحد به‌ازای هر سانتی‌متر مكعب ضایعه و در گروه دوم (شاهد)، با همان حجم نرمال‌سالین در فواصل یك ماهه تا سه بار تزریق شد. بیماران 9 ماه پس از آخرین تزریق طبق معیارهای ونكوور (Vancouver) بررسی و داده‌های گردآوری‌شده تحلیل شدند. در این مطالعه، 0/05>P معنی‌دار درنظر گرفته شد. یافته‌ها: 21 بیمار با میانگین سنی 2/27 سال مطالعه را به پایان رساندند. میانگین شاخص رنگ (pigmentation) در گروه مورد 0/73 كاهش داشت (0/01>P) درحالی كه كاهش آن در گروه شاهد معنی‌دار نبود (0/24=P). میانگین وضعیت عروقی (Vascularity) گروه مورد 0/9 (0/01>P) و در گروه شاهد 0/15 بود (0/15=P). قوام ضایعه در گروه مداخله 0/98 (0/01>P) و در گروه شاهد 0/23 به‌دست آمد (0/19=P). میانگین تغییرات اندازه یا ارتفاع ضایعه در گروه اول و دوم معنی‌دار نبود (0/32=P). نتیجه‌گیری: تزریق توكسین بوتولینیوم نوع A در اسكار هیپرتروفیك، نه به‌عنوان یك روش مستقل بلكه در كنار روش‌های دیگر درمانی مانند جراحی، می‌تواند در كنترل و بهبود علائم ناشی از اسكار مفید باشد.

Background and Aim: Hypertrophic scars are highly resistant to the treatment and have a high recurrence rate. Affected patients suffer from aesthetic and functional complications, which may influence their quality of life. Nowadays, various therapeutic modalities have been used in the treatment of hypertrophic scars, but patientsʹ problems remain because of high recurrence rate. This study evaluated the efficacy of intralesional injection of botulinum toxin A in the treatment of hypertrophic scar lesions. Methods: This randomised controlled trial was performed during 2014 and 2015. Each patient`s lesion was randomly allocated in ine of the two arms of the study: one half of the lesion received monthly 8 IU/cm3 of 200 IU/ml intralesional botulinum toxin A (Dysport, Ipsen Biopharma Ltd., UK) and the other half was injected with the same volume of normal saline. Injections were repeated three times. After 9 months, lesions were evaluated according to Vancouver scar scale. Results: Twenty-one patients with a mean age of 27.2 years completed the study. In the intervention the mean lesions` pigmentation scale decrease to 0.73, vascularity to 0.9 and pliability to 0.98 (P<0.01), but there was no significant change in lesions height (P=0.32). Conclusion: It seems that injection of botulinum toxin A in hypertrophic scar lesions acts as useful adjuvant for other treatment methods.