شناسايي و ارزيابي علتهاي بروز خودزني در ميان كاركنان وظيفه ناجا در پرتوي نظريههاي جرم شناختي

Identifying and assessing the causes of self-immolation among conscripts of NAJA with respect to criminological theories

اين پژوهش در راستاي تبيين و واكاوي علتهاي رخداد پديده خودزني در ميان كاركنان وظيفه ناجا بر اساس نظريههاي جرم شناختي صورت گرفت؛ از اين رو سعي شده است با بهره گيري از نظريه علت شناسي جنايي و نظريه پويايي جنايي به تبيين علتهاي موثر در وقوع اين پديده پرداخته شود. پژوهش از نظر هدف، كاربردي، و از نظر نوع گردآوري داده­ها توصيفي- تحليلي از نوع پيمايشي است. جامعه آماري تحقيق شامل كارشناسان و نخبگان ناجا در موضوع تحقيق است كه حجم نمونه مورد نياز بر اساس فرمول كوكران 214 نفر بود كه بصورت تصادفي انتخاب گرديد. ابزار گردآوري دادهها پرسشنامه محقق ساخته با طيف پنج گزينهاي ليكرت (خيلي زياد، زياد، متوسط، كم، خيلي كم) بود كه در سه محور درون سازماني و برون سازماني موثر بر خودكشي و محور سوم در خصوص عوامل موثر بر خود زني ميباشد. نتايج پژوهش نشان داد كه بر اساس نظريات جرم شناختي، عواملي همچون ارتباطات ميان فردي، ويژگيهاي فردي عرضي و ويژگيهاي فردي ذاتي در بروز پديده خودزني نقش دارد. برخي از اين عوامل ناظر به درون سازماني و برخي مربوط به شرايط برون سازماني است. بر اساس نتايج پژوهش هر چند ويژگيهاي فردي ذاتي به عنوان عامل برون سازماني در زمينه­سازي رخداد خودزني موثر، عامل ارتباطات ميان فردي و ويژگيهاي فردي عرضي به عنوان عوامل درون سازماني آسان كننده و تحريك­كننده تاثيرگذاري بيشتري بر بروز خودزني نشان مي­دهد. بر همين اساس اولويت بخشي به اتخاذ تدابير پيشگيرانه وضعي به عنوان تدابير موثر در كنترل علتهاي آسان كننده اثر مستقيم و زودبازدهي در كنترل و كاهش پديده خودزني در ميان سربازان وظيفه خواهد داشت.

Abstract T he research tries to explain the causes of the phenomena of self-immolation among conscripts in NAJA with regard to criminological theories; therefore the study uses the theory of criminal etiology of and criminal dynamics theory to explain the causes of the occurrence of this phenomenon. The study is an applied research and uses descriptive methods to collect data. The population of the study consisted of NAJA’s experts and elites in research field. The sample size of 214 was calculated by Cochran Formula. Questionnaire was used as the main data collection instrument which was constructed by the researcher on the basis of Likert Scale. The questionnaire had three dimensions including inter-organizational and intra-organizational factors affecting suicide and also factors affecting self-immolation. The results indicated that according to criminological theories, the factors such as inter-personal communications and intrinsic and extrinsic individual characteristics play an important role in self-immolation. Some of these factors are related to Inter-organizational and some to Intra-organizational aspects. According to the results, while intrinsic characteristics as the intra-organizational factors are effective in committing self-immolation, the inter-personal communication factors and the extrinsic individual characteristics as facilitative and incentive inter-organizational factors are more effective in committing self-immolation. Hence, the priority of some has an effect on taking preventive measures and early output in controlling and reduction of self-immolation phenomenon among conscripts.