گذري بر نقاب‌هاي ادونيس

A Brief Look at Adonisʹʹ Personas

بازگشت به ميراث انساني از مقوله‌هاي مهم ادبيات معاصر جهان به شمار مي‌آيد. در اين زمينه، نظريه معادل عينيِ تي.اس.اليوت، ميان شاعران معاصر جهان، به ويژه شاعران عرب، با استقبال بسيار زيادي روبرو شد. اين نظريه با عنوان نقاب به حوزه نقد و شعر عربي راه يافت. نقاب يكي از روش‌هاي نوين نمادپردازي است كه در آن علاوه بر انتقال انديشه، احساس و تجربه شعريِ شاعر نيز به مخاطب منتقل مي‌شود. در نقاب، به دليل آميختگي و اتحاد ميان صداي شاعر با صداي نقاب، در ذهن مخاطب كشمكشي بر اثر عدم شناسايي صداي شاعر از صداي نقاب به وجود مي‌آيد. اين فرآيند ذهني منجر به سهيم شدن مخاطب در خلق اثر ادبي مي‌شود. در اين پژوهش پس از معرفي نقاب به مثابه شگردي از شگردهاي بلاغي، به بررسي توصيفي نقاب‌هاي «اورفيوس، اوليس، حضرت نوح (ع) و مهيار دمشقي» در سروده‌هاي ادونيس(علي احمد سعيد) پرداخته شده است. ادونيس اين نقاب‌ها را به ترتيب از اسطوره‌هاي يوناني، فرهنگ اسلامي و فرهنگ ايراني اخذ كرده است. هر كدام از اين نقاب‌ها بويژه نقاب مهيار دمشقي، بيانگر تجربه خاصي در زندگي ادونيس‌‌اند. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه يكي از شيوه‌هاي تعامل ادونيس با سنت و ميراث انساني، روي آوردن به شگرد بلاغي نقاب است.

Returning to the human heritage is one of the most important concerns of the worldʹs contemporary literature. In this regard, T. S. Eliotʹs objective correlative was highly welcomed by the contemporary poets of the world, especially Arab ones. This theory entered into the domain of Arabic poetry and literary criticism under the title ʹpersonaʹ. Persona is one of the modern ways of symbolization in which feeling and poetic experience of the poet is transferred to the reader in addition to the transfer of thought. When persona is used, due to the unification of the Personaʹs voice and that of the poet, a conflict arises in the readerʹs mind due to his inability to differentiate between the voices of the persona and the poet. This process leads to the participation of the addressee in creating literary works. In this article, after introducing persona as a rhetorical device, the personas of "Orpheus, Odysseus, Noah, and Mahyar Dameshqi” are descriptively inspected in Adonisʹ (Ali Ahmad Saidʹs) poetry. Adonis has borrowed these personas from Greek myths, Islamic culture, and Iranian culture, respectively. Each of these personas, especially that of Mahyar Dameshqi, represents a particular experience in Adonisʹ life. The present article shows that one of the ways Adonis interacts with the human tradition and legacy is his use of persona as a rhetorical device.