نگاهي تازه به فعال ‌ سازي و منفعل‌ سازي در بازنمود كارگزاران؛ نحوه پوشش برنامه هسته اي ايران در روزنامه‌هاي داخل و خارج در سال1390

هدف تحليل گفتمان انتقادي ايجاد ارتباط ميان زبان شناسي، مسايل اجتماعي و سياسي است تا موارد تبعيض و نابرابري در اجتماع را در گفتمان اصحاب قدرت آشكار سازد و اهميت زبان را در روابط اجتماعي قدرت نشان دهد. اين تحقيق با به كارگيري روشي توصيفي - تحليلي، بر اساس تحليل گفتمان انتقادي و با بهره‌گيري از مولفه هاي جامعه شناختي ـ معنايي الگوي تحليلي ون ليوون(1996)، در پي ارزيابي نحوه و ميزان بكارگيري مولفه‌هاي فعال سازي و منفعل سازي الگوي فوق در گزيده اي از عناوين روزنامه هاي داخلي و خارجي پيرامون برنامه هسته اي ايران در سال 1390 است. بدين منظور 242 عنوان از دو روزنامه داخلي كيهان و ايران و دو روزنامه خارجي واشنگتن پست و گاردين در رابطه با اين موضوع مورد مطالعه قرار گرفت. يافته ها نشان داد كه اين دو مولفه‌ و به ويژه فعال سازي به ميزان بالايي در هر دو گروه روزنامه مورد استفاده قرار گرفته‌اند اما نحوه استفاده از آن‌ها متفاوت و منطبق بر ديدگاهي است كه آن روزنامه‌ها از آن حمايت مي‌كرده اند. همچنين تحليل داده‌ها دو نكته جديد را نشان داد كه در الگوي ون ليوون اشاره‌اي به آن نشده بود، يكي فعال سازي در قالب جملات پرسشي و ديگري فعال سازي كارگزاران به صورت مثبت يا منفي كه به خصوص روزنامه هاي خارجي اغلب با فعال سازي منفي، فعاليت هاي هسته‌اي ايران را به عنوان تهديدي براي صلح منطقه و جهان قلمداد كرده اند.