ارزيابي ريسك در تصميم گيري سرمايه گذاري در پروژه هاي بالادستي نفت و گاز

فرآیندهای اكتشاف، توسعه و تولید در صنعت نفت همواره با عدم‌اطمینان و ریسك‌های متعددی از جمله ریسك‌های زمین‌شناسی و فنی، اقتصادی، سیاسی و حقوقی همراه می‌باشند. تصمیم‌گیری جهت سرمایه‌گذاری در میادین نفت و گاز به‌دلیل عدم قطعیت‌های فراوان، پیچیدگی، سرمایه‌گذاری عظیم و ... با ریسك‌ بالایی مواجه است. در فاز اكتشاف، به‌دلیل شناخت ناكافی از مخزن و عدم دسترسی به اطلاعات دقیق در ارتباط با رفتار مخزن و پیش‌بینی عملكرد آن، درجه‌ی عدم‌قطعیت بسیار بالاست. این در حالی است كه در فاز توسعه، عدم‌اطمینان به‌شدت در بازیافت نفت تأثیر می‌گذارد. از سوی دیگر، به دلیل بلندمدت بودن قراردادهای بالادستی نفت و گاز، نوسانِ عوامل مختلف از جمله هزینه‌ها، قیمت نفت و گاز و متغیرهای اقتصادی مانند نرخ تورم در طول عمر پروژه زیاد و غیرقابل پیش‌بینی است. شرایط قراردادهای منعقده، نحوه تسهیم ریسك و بازده و شرایط حقوقی و سیاسی حاكم بر قرارداد از دیگر ریسك‌های پروژه‌های مذكور به‌شمار می‌رود. به همین دلیل، شركت‌های بین‌المللی نفتی در كنار انجام ارزیابی‌های اقتصادی، ناگزیر از شناسایی عوامل عدم‌اطمینان و تحلیل ریسك در پروژه‌های موردنظر جهت سرمایه‌گذاری می‌باشند. در این راستا، مدل‌های مختلفی برای ارزیابی ریسك در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز وجود دارد كه برآورد و تحلیل احتمالِ سودآوری پروژه در شرایط عدم‌اطمینان را امكان‌پذیر می‌نماید. این مدل‌ها، تصمیم‌گیری مدیران شركت‌های نفتی را با تحلیل هم‌زمان ریسك و بازده تسهیل می‌نمایند.