چالش ها و راهكارهاي رويارويي با خطاهاي پزشكي و اتفاقات ناخواسته در ايران (يك مطالعه كيفي)

Challenges and Solutions Facing Medical Errors and Adverse events in Iran: A Qualitative Study

زمینه و هدف: خطاهای پزشكی و اتفاقات ناخواسته عامل اصلی بسیاری از مرگهای قابل اجتناب و نیز هزینه های تحمیل شده به نظام سلامت در سطح جهان می باشد. از این رو، این مطالعه با هدف تعیین چالش های مرتبط با خطاهای پزشكی و اتفاقات ناخواسته، و راهكارهای كاهش آنها در نظام سلامت ایران انجام گردید.  مواد و روش ها: این مطالعه كیفی دارای سه منبع اصلی داده ای شامل مصاحبه شوندگان كلیدی، اسناد ملی و پانل كارشناسی بود. مصاحبه شوندگان(30 نفر) و اعضای پانل كارشناسی(12 نفر) بطور هدفمند از سه سطح خرد، میانه و كلان نظام سلامت و نیز برخی سازمانهای مرتبط انتخاب شدند. اطلاعات حاصل از طریق چارچوب مفهومی تركیبی( استنتاجی/ استقرایی) تحلیل شد. نتایج: اگر چه بسیاری از چالش های مرتبط با بروز خطاهای پزشكی بعلت ضعف در نظام ایمنی بیمار در بیمارستان بودند اما عواملی مانند نیروی انسانی، عوامل فیزیكی و عوامل مربوط به خارج از محیط بیمارستان نیز در بروز این خطاها نقش داشته اند. شناسایی دلایل بروز خطاها در سطوح مختلف ارایه خدمات، مستند سازی خطاها و ایجاد نظام منسجم جهت شناسایی خطاها و دلایل بروز آنها از مهمترین راهكارهای كاهش خطاهای پزشكی بود. نتیجه گیری: رفع علل به وجود آورنده خطاهای پزشكی می تواند گامی موثر در پیشگیری از این خطاها باشد. برای از میان بردن چالش های مرتبط با كاهش خطاهای پزشكی عزم جدی سازمان ها، گروه ها و افراد مرتبط و تدوین برنامه های منسجم و هماهنگ لازم می باشد. 

Background: Medical errors and adverse events are the main reasons of many avoidable deaths and imposed expenditures in worldwide health systems. Hence, this study aimed to recognize some challenges, medical errors and adverse events, and to address the appropriate solutions in order to solve them in the Iranian health system. Materials and Methods: This qualitative study had three main data resources including key informants, national documents and expert panel. Key informants (30 persons) and experts (12 persons) were selected purposefully from macro, meso and micro levels of health system and some other health related organizations. Data were interpreted and analyzed through a mixed (inductive/deductive) thematic framework. Results: Although, most reasons of medical errors were in relation with weak patient security system and low level security culture in hospitals, other factors like manpower, physical and external agents of hospital environment induced these errors as well. The most considerable solutions to decrease the medical errors comprised identification of medical error reasons in different levels of heath system, errors documentation and generation a consolidated system for recognition and following the errors and their main causes. Conclusion: Relieveing the reasons of medical errors and adverse events can be a great step to prevent them. In order to eliminate the medical errors and its challenges, it is necessary to develop the consonant programs in national level via conclusive will of organizations, groups and related individuals.