درگير كردن اجتماع در برنامه پايش تكامل كودكان: درس آموخته هاي طرح مزدك در محله ايوانك تهران

Involving the Community in the Early Child Development ECD Programs: Lessons Learned from the MAZDAK Project in Eivanak Community in Tehran

زمینه و هدف: مشاركت اجتماع و والدین در طرح های تكامل همه جانبه كودكی (ECD) مورد تاكید قرار گرفته است. این مقاله به درس آموخته های طرح مزدك برای درگیر كردن اجتماع در برنامه ی پایش و ارتقاء تكامل كودكان می پردازد. روش كار: پژوهش مشاركتی مبتنی برجامعه (CBPR) از نوع تحقیقات نظام سلامت(HSR) است. خانوارهای ساكن در غرب محله ایوانك جامعه هدف طرح بوده و300 نفر از كودكان تحت پوشش قرار گرفته اند. كلیه مراحل طرح با مشاركت گروهی10 نفره از خانم­های داوطلب محلی (رضاكاران) كه هریك 30 نفر تحت پوشش دارند، انجام شد. پس از 9 ماه از اجرای طرح طی دو بحث گروهی متمركز (FGD) و یك ارزیابی تلفنی با 50 نفر از والدین موانع و چالش­های مشاركت مردم بررسی شد. نتایج: سه سطح درگیر كردن مشاركت اجتماع محلی در این طرح صورت گرفته است: 1) ادغام و پیوند دادن خدمات و برنامه های موجود در سازمان­های اجتماع 2) ایجاد سازماندهی واسطی از مردم برای تسهیل درگیركردن اعضای جامعه (رضاكاران) 3) درگیر كردن خود والدین در فرایند پایش و ارتقاء تكامل كودكان. موانع مشاركت فعالانه تر والدین عبارتند از: اشتغال مادران؛ تعدد فرزندان؛ ممانعت پدر یا دیگر اعضای خانواده؛ تعطیلات و بدی هوا؛ زیاد بودن افراد تحت پوشش هر رضاكار و عدم امكان شناخت و ارتباط عمیقتر با مادران؛ نامنظم بودن پیگیری، و اختلافات سنی و تحصیلی داوطلبان با افراد تحت پوشش؛ تعویض و ناپایداری رضاكاران. نتیجه گیری: اعتمادسازی، جلب مشاركت و توانمندسازی مردم و سازمان­های دولتی/غیردولتی از مهمترین چالش­های اینگونه اقدامات است. این تجربه نشان می­دهد می­توان از طریق انتخاب برنامه مورد علاقه و اولویت مردم و استفاده از ابزاری كه بكارگیری آن برای آنها ساده و دلپذیر است (آلبوم تكامل)، استفاده از تكنولوژی های روز برای تسهیل ارتباطات و انتخاب داوطلبین سازگار با شرایط اجتماعی مردم و نهایتا ارتقاء انگیزه داوطلبان برای پایداری فعالیت­ها شانس موفقیت را افزایش داد.

Background and Aim: Much emphasis is being put on participation of the community and parents in early child development (ECD). This article discusses the lessons learnt from the MAZDAK project, which attempts to involve the community in the Monitoring and Promoting Children’s Development Program. Materials and Methods This was a 9-month community-based participatory research (CBPR) project of the Health System Research (HSR) type. The target population were the families residing in western Eivanak, including 300 children. All the phases of the project were conducted with participation of groups of 10 local volunteer women (in Persian singular Rezakar, plural Rezakaran), each group covering 30 children. At the end of the period challenges and limitations of the community participation were discussed in 2 focus-group discussions (FGDs) and a telephone survey with the participation of 50 of the parents. Results: Community participation could be seen at three levels: 1. Integrating and linking the existing services and programs in community organizations; 2. Creating an interface organization of people in order to facilitate involvement of community members (Rezakaran); 3. Involving the parents themselves in the process of monitoring and promoting child development. Barriers to more active participation of parents were as follows: mothers’ occupation; number of children; father’s or other family members’ disagreement of the; holidays and bad weather; large numbers of individuals under coverage of each Rezakar which made her deeper understanding and communication with the mothers difficult; irregular follow-ups; age and educational differences between the Rezakaran and those under their coverage; frequent changing of Rezakaran. Conclusion: Building trust, engaging and empowering people and governmental and non-governmental organizations is the greatest challenge in such a program. Experience shows that it is possible to increase the chance of success by selecting people’s favorite programs and priorities, using simple and friendly tools (ASQ Album), use of technologies to facilitate communication, selection of volunteers with due consideration of social conditions and, finally, increasing the motivation of volunteers for sustainability of activities.