بررسي تركيبات اسانس هفت گونه آويشن و مقايسه خاصيت ضد‌اكسيداني آنها

Investigation of Components of Seven Species of Thyme Essential Oils and Comparison of their Antioxidant Properties

مقدمه: گياه آويشن يكي از جنس‌هاي خانواده نعناع است كه در زير خانواده پونه‌ساي قرار دارد. اين گياه به‌ عنوان ضدعفوني‌كننده، ضد‌اسپاسم و ضدسرفه شناخته شده است. اسانس آويشن نيز داراي خواص زيادي است كه يكي از خواص آن، فعاليت ضد‌اكسيداني است. هدف: هدف از اين مطالعه، بررسي تركيبات اسانس 7 گونه مختلف آويشن و مقايسه خواص ضد‌اكسيداني آنها است. در اين مطالعه اسانس اندام هوايي 7 گونه آويشن از زيستگاه‌هاي مختلف جمع‌آوري و خشك شدند. روش بررسي: استخراج اسانس با استفاده از دستگاه كلونجر طبق فارماكوپه بريتانيا به مدت 4 ساعت انجام شد. اسانس‌هاي استخراج شده با استفاده از دستگاه گاز كروماتوگرافي متصل به طيف‌سنج جرمي (GC/MS) مورد آناليز قرار گرفتند. نتايج: تركيب‌هاي شيميايي با درصدهاي متفاوت در اسانس شناسايي شدند. تركيب اصلي در اسانس آويشن دنايي (Thymus daenensis) و آويشن باغي (Thymus vulgaris) تيمول است كه به ترتيب مقادير 8/43 و 1/45 درصد مي‌باشد. در حالي‌كه تركيب غالب در آويشن كرك آلود (eriocalyx Thymus) ژرانيول (8/61 درصد)، آويشن آذربايجاني (Thymus migricus) لينالول (8/41 درصد)، آويشن واقعي (Thymus serpylum) پاراسيمن (8/23 درصد)، آويشن شيرازي (Zataria multiflora) كارواكرول (7/57 درصد) و آويشن كوهي (Thymus kotschyanus) پولگون (2/37 درصد) مي‌باشد. فعاليت ضد‌اكسيداني نيز با استفاده از روش به دام‌اندازي راديكال‌هاي‌ 2، 2- دي فنيل 1- پيكريل هيدرازيل (DPPH)، اندازه‌گيري شد. نتيجه‌گيري: خواص ضد‌اكسيداني آويشن باغي، دنايي و شيرازي به ترتيب از ديگر اسانس‌ها بيشتر بود. گل‌واژگان: اسانس آويشن، خاصيت ضد‌اكسيداني، گاز كروماتوگرافي - طيف سنجي جرمي

Background: Thyme is one of the mint family geniuses that belongs to Nepetoideae subfamily. This plant has been known as an antiseptic, antispasmodic and antitussive. Thyme essential oil has many properties that one of which is antioxidant activity. Objective: The aim of this study was the investigation of seven thyme oils and the comparison of their antioxidant activities. In this paper, seven species of thyme essential oils from different regions have been collected and dried. Methods: The essential oil was extracted by using a Clevenger-type apparatus as British pharmacopoeia for four hours. Obtained essential oils were analyzed by gas chromatography–mass spectroscopy (GC/MS) technique. Results: Different compounds were identified in the essential oils with different percentages. The main compound in Thymus daenensis and Thymus vulgaris was thymol with percentage of 43.8 for the former and 45.1 for the latter. The dominate compounds in Thymus migricus, Thymus eriocalyx, Thymus serpylum, Zataria multiflora and Thymus kotschyanus were linalool (41.8%), geraniol (61.8%), para cymene (23.8%), carvacrol (57.7%), and Pulegone (37.2%), respectively. Antioxidant activity of essential oils was measured by 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl )DPPH) radical scavenging test. Conclusion: Antioxidant activities of Thymus vulgaris, Thymus daenensis, and Zataria multiflora were higher than the other essential oils. Keywords: Thyme essential oil, Antioxidant activity, Gas chromatography–mass spectroscopy