موتيف نهر (رود) در اشعار بدر شاكر سياب

Motif of River in the poets of Badr Shakir AlSiyab

موتیف از مهم‌ترین باورهای مسلط در هر اثر ادبی است، كه بخشی از درون‌مایه اثر را تشكیل می‌دهد، و تكرار شدن و برانگیزنده بودن از ویژگی­های بارز آن است. موتیف، دانشی تازه و نوظهور نیست؛ بلكه، عمری به قدمت ادب و هنر دارد؛ شاعران عصر جاهلی از موتیف­های خاصی، مثل ایستادن بر اطلال و دمن، خطاب قرار دادن دو همراه و رفیق، وتفاؤل جستن و... استفاده نموده‌اند. در میان شعرای معاصر در ادبیات عربی، بدر شاكر سیاب به طرز جدی و چشم­گیری از موتیف­های مختلفی، مثل رود، دریا، روستای جیكور، باران و...استفاده كرده است؛ موتیف رود نشان‌گر اندیشه شاعر و ارتباط خاصی است، كه وی با رود برقرار كرده، رود در دنیای شاعر گاه یك دوست و رفیقی صمیمی است وگاه تجلی خود شاعر است؛ رود در اندیشه­ی سیاب،پرنشاط و سرزنده نیست؛ بلكه، معادل انسانی افسرده و اندوهگین است. از عوامل زیبایی شناختی قصاید رود، می‌توان به دلالت‌های مختلف این عبارت اشاره كرد؛ درجایی دلالتی آشنازدایانه می‌یابد مانند «نهر العذاری» و گاهی در شعر «النهر و الموت» دلالت پارادوكسی می‌یابد تا یادآور نوعی پیكار مستمر برای آفرینش و بقای زندگی باشد كه باعث وحدت موضوع و انسجام ساختاری در كل قصیده است. شایان‌ذكر است كه صنعت تشخیص از پر بسآمد ترین صنایع موتیف ساز در این قصاید به شمارمی رود.مقاله حاضر تلاش می­كند تا با روش توصیفی- تحلیلی، به چگونگی كاربرد موتیف رود در نه قصیده از دیوان بدر شاكر بپردازد.

Motif is one the main components of any literary work constituting a part of the theme. Its prominent features are recursiveness and excitability. Motif is not a new emerging knowledge, rather it is old as literature and art.The Ignorance era poets have used certain motifs  such as standing on Atlal and Deman , addressing two companions, and telling fortune. Among the contemporary poets in Arabic literature, Badr Shaker AlSiabhas significantly utilized a variety of motifs including river, sea, Jikurvillage and rain. In this paper, the researchers have tried to study the river motif in nine odesof Badr Shaker Divan. The river motif denotes the poet thought and the specific bond he has established with the river. In AlSiab’s view, the river is sometimes manifested as a friend and sometimes manifests the poet himself. The river is not vivacious and lively, rather it represents a depressed individual. Among the aesthetic factors of the river ode, one can refer to the various implications of this phrase. The poet sometimes findsDefamiliarizationsuch as "Nahrelazara " and elsewhere finds a paradox like "Alnhr and Alamut" to act as a reminiscent of a constant struggle for creation and survival. This in turn leads to unity and structural cohesion in the whole elegy. It is also worth mentioning that the diagnosis literary device is among the most frequent motif constructors in these odes Using a descriptive-analytic approach, the article describes how the motif can be applied to nine odesof Badr Shaker Divan.