بررسي اثر سياست‌هاي يارانه و واردات برنج بر رفاه اجتماعي در قالب عرضه و تقاضاي چند بازاري

Study the Effects of Subsidy and Rice Import Policies on the Social Welfare Using Multi Market Supply and Demand Frame

برنج، به عنوان كالايي اساسي در ايران پس از نان، دومين نياز راهبردي سبد مصرفي خانوارهاست. در اين مطالعه به برآورد تابع عرضه و تقاضاي برنج ايران و تعيين قيمت و مقدار تعادلي آن در دو بازار مجزاي خرده‌فروشي و عمده‌فروشي برنج در قالب سيستم معادلات هم‏زمان پرداخته شد. همچنين تغييرات مازاد مصرف‌كننده، مازاد توليدكننده و رفاه كل جامعه بر اثر اعمال دو سياست از جانب دولت شامل (پرداخت يارانه و سياست واردات برنج) بررسي شد. نتايج نشان ‌داد كه كشش قيمتي و درآمدي تقاضاي خرده‌فروشي برنج به ترتيب منفي و مثبت است كه مقدار هر دو كوچك‏تر از يك و نشان‏دهنده اين است كه كالاي موردنظر براي مصرف‌كننده به عنوان يك كالاي نرمال و ضروري محسوب مي‌شود. نتايج به دست آمده در مورد رفاه نيز نشان داد كه با اعمال پرداخت يارانه، مقادير رفاه جامعه و مازاد مصرف‌كننده بعد از اعمال سياست افزايش يافته است. افزون بر اين، بر اثر اعمال سياست واردات برنج در بازار عمده‌فروشي نيز تغييرات رفاه كل جامعه و مازاد مصرف‌كننده افزايش و مقدار مازاد توليدكننده كاهش يافته است. بنابراين، پيشنهاد مي‌شود كه دولت و كشاورزان با به كارگيري فناوري پيشرفته و استفاده از يافته‌هاي علمي، همچون اصلاح بذر، ميزان توليد برنج كشور را در سطح افزايش دهند تا با توليد برنج انبوه و در عين حال كيفي در راستاي خودكفايي اين محصول گامي برداشته باشند.

Rice as essential goods is a second main family’s consumption after bread. The aim of this study is estimate the rice supply and demand function in Iran and determination of price and quantity equilibrium in separate two market (retail and wholesale) using simultaneous equation system. Also variation of consumer surplus, producer surplus and social welfare has been investigated for two policies of government subsidies and rice import. The Results showed that price elasticity and income elasticity of rice retail demand are negative and positive, respectively which the both value are less than one and represent that the rice is a normal and necessary goods. Results about welfare showed that social welfare and consumer surplus with subsidies payment are increased. Also, variation of social welfare and consumer surplus are increased with implementing the rice import policy in wholesale market, but producer surplus is decreased. Therefore this study suggested that the government and farmers increase the rice production using the modern technology for attainment self sufficiency in rice production.