ارزيابي و تعيين تبخير-تعرق و ضريب گياهي زيتون در مراحل مختلف رشد با استفاده ازتكنيك دورسنجي در طارم زنجان

Evaluation and Determination of Evapotranspiration and Crop Coefficient of Olive Crop at Different Stages of Growth Using Remote Sensing Techniques in Tarom Region, Zanjan Province

در گياهان باغي تعيين تبخير- تعرق به دليل مشكلات موجود در اندازه گيري مستقيم مثل نصب لايسمتر يا ادوات دقيق و طول دوره رشد درخت، اغلب به طور غير مستقيم و بر اساس داده هاي هواشناسي انجام مي شود. با توجه به تغييرات مكاني پارامترهاي هواشناسي و بعضا توزيع نامناسب ايستگاه هاي هواشناسي برآورد تبخير- تعرق با دقت كافي امكانپذير نمي باشد. بنابراين استفاده از روش هاي مبتني بر سنجش از دور كه اين تغييرات را در نظر مي گيرند مطلوب تر است. در اين تحقيق نسبت به اندازه گيري و تعيين تبخير- تعرق گياه زيتون با روش هاي مستقيم و غيرمستقيم براي منطقه طارم زنجان در مراحل مختلف فنولوژيك اقدام شد. در روش مستقيم از روش اندازه گيري اجزاي بيلان آبي و در روش غير مستقيم ، الگوريتم سبال بر پايه بيلان انرژي و همچنين رابطه پنمن- مانتيث با اعمال ضريب گياهي منفرد استفاده شد. نتايج نشان داد بر پايه آماره هاي صحت سنجي ضريب تبيين (95/0=R2) و ريشه ميانگين مربعات خطا (34/0=RMSE) مقدار تبخير- تعرق برآورد شده با الگوريتم سبال از صحت بيشتري در مقايسه با روش پنمن- مانتيث با اعمال ضريب گياهي (9/0=R2) و ريشه ميانگين مربعات خطا (83/0=RMSE) برخوردار بود از سوي ديگر الگوريتم سبال و تغييرات تبخير– تعرق در طول فصل رشد را به خوبي بازنمايي نمود. همچنين برازش مقادير ضريب گياهي به دست آمده از الگوريتم سبال در مقابل مقادير حاصل از روش بيلان آبي داراي ضريب تبيين 86/0 بود. اين يافته ها نشان داد كه از الگوريتم سبال مي توان در برآورد تبخير و تعرق واقعي گياه زيتون با صحت مطلوب استفاده نمود.

Evapotranspiration of orchard crops is often determined by indirect method and based on meteorological data due to the difficulties inherent in direct measurement instruments such as installation of large lysimeters or precision equipment, and long growing seasons of tree crops. Evapotranspiration estimation with sufficient accuracy is not feasible due to spatial variability of meteorological parameters and, sometimes, due to inappropriate distribution of meteorological stations. Therefore, using methods based on remote sensing, which account for these variations, is much more desirable. In this research, evapotranspiration of olive trees at different phonologic stages was measured using direct and indirect methods in Tarom district of Zanjan Province. In the direct method, actual evapotranspiration was determined by measuring moisture balance components, whilst in the indirect one, it was specified with the help of satellite imagery, the SEBAL algorithms, and Penman-Monteith equation. Olive crop coefficient was subsequently calculated and evaluated by determining reference crop evapotranspiration. The results indicated that evapotranspiration calculated by the remote sensing method at different stages of the growth had acceptable conformity with soil moisture balance data and evapotranspiration values obtained from the Penman–Monteith equation (the respective correlation coefficients were 0.95 and 0.88) and both evapotranspiration curves along the growing season had a similar increasing and decreasing trend. Moreover, crop coefficient obtained by the SEBAL algorithm and the water balance methods were well correlated (R2=0.86) and the remote sensing method with the aforementioned advantages can be used in predicting evapotranspiration.