تمدن به‌مثابه سطح تحليل

Civilization as a Level of Analysis

در بيشتر رشته‎هاي علوم انساني تحليل‎ها مبتني بر نظريه‎ها صورت مي‎گيرند و اساساً تحليل خارج از نظريه اتقان و اعتبار كافي را ندارد. در نوشتار پيش‌رو به اين پرسش پرداخته مي‎شود كه در حوزه مطالعات تمدني  به‌عنوان يكي از حوزه‎هاي مطالعاتي نظري علوم اجتماعي  چگونه مي‎توان از تمدن به‌مثابه يك سطح تحليل و يا يك چارچوب نظري در تحليل پديده‎هاي اجتماعي بهره برد؟ به بيان ديگر، كاربست تمدن به‌مثابه يك نظريه چيست؟ از اين‌رو، پرسش فرعي ديگر در اين زمينه آن است كه در استفاده از تمدن به‌عنوان يك سطح تحليل، بر چه مفاهيمي بايد توجه شود و هر مفهوم به كدام نيازمندي يا پرسشي پاسخ مي‌دهد؟ در اين مقاله تلاش مي‎شود تا ضمن بررسي ماهيت تمدن، نقطه كانوني و قلب تمدن، چگونگيِ ساخت يك تمدن (فرايندي يا وضعيتي) و نيز حوزه اعتبار تمدني، چارچوبي نظري براي تبيين و تحليل در تمدن‌پژوهي به دست داده شود.

In most human sciences, analyses are made on the basis of theories; in fact, analyses outside theories are not adequately wellfounded. In this paper, I will be concerned with the question of how we can, in the field of civilization studies—as a speculative field of social sciences—employ civilization as a level of analysis or as a theoretical framework in the analysis of social phenomena. In other words, what is the function of civilization as a theory? And then there is an ancillary question: in the use of civilization as a level of analysis, what concepts should be deployed and what need or question each of these concepts respond to? In this paper, I seek to examine the nature of civilization, its focal point, how to construct a civilization (as a process or a state) and the area of civilizational validity. Moreover, I will provide a theoretical framework for explanation and analysis in civilization studies.