بررسي رابطه عوامل اقتصادي-اجتماعي با بروز سرطان خون در ايران

Investigating the Relationship between Socioeconomic Factors and Incidence of Leukemia

زمینه و هدف: سرطان یكی از عمده ترین مشكلات نظام سلامت ایران می باشد؛ به طوری كه پس از بیماریهای قلبی-عروقی و تصادف، سومین علت مرگ در ایران است. در بسیاری از كشورها، تفاوت در ویژگیهای اقتصادی-اجتماعی با میزان بروز بیماریها، مرگ و به طور كلی نابرابریهای سلامت، مرتبط است. هدف اصلی این پژوهش، تعیین و معرفی عوامل اجتماعی اقتصادی مرتبط با بروز سرطان خون در كشور ایران می باشد.  روش بررسی: مطالعه توصیفی – تحلیلی حاضر، با مدل داده‌های پانلی شامل اطلاعات مربوط به استانهای ایران از سال 1383 تا 1388 انجام گردید. داده های مربوط به عوامل اجتماعی اقتصادی از سالنامه های آماری استانها و و داده های میزان بروز استاندارد شده سنی سرطان خون به ازای 100 هزار نفر، از مجموعه گزارشهای كشوری ثبت سرطان، جمع آوری گردید. یافته ها: نتایج نشان داد كه بروز سرطان خون در مردان و در زنان در طی دوره زمانی مورد بررسی سیر صعودی داشته است. بیشترین و كمترین بروز سرطان خون در هر دو جنس به ترتیب مربوط به استانهای یزد و سیستان و بلوچستان می باشد. رابطه ی مستقیم نرخ بیكاری، نسبت شهر نشینی و شاخص توسعه انسانی نسبت به نرخ بروز سرطان خون، در این پژوهش مشهود است. نتیجه گیری: افزایش بروز سرطان خون در مطالعه حاضر تایید شده است و بروز سرطان در مناطقی با وضعیت اقتصادی اجتماعی بهتر بیشتر است كه باید در مراقبت و نظارت بر این نوع بیماری در نظر گرفته شود. 

Background and Aim: Cancer disease is one of the main problems of Iranian health system. It is after Cardiovascular diseases and accidents, the third leading cause of death in Iran. In many countries, differences in socio-economic status have been linked with the incidence of disease, death and in general, health inequalities. The aim of this study is to determine the socioeconomic factors associated with the incidence of leukemia in Iran. Materials and Methods: The present descriptive-analytical study was done with panel data modeling, including information related to 30 provinces of Iran from 2004 to 2009. Socioeconomic data were collected from provincial statistical yearbooks and data on age-standardized incidence rate (ASIR) of leukemia cancer per 100,000 populations were obtained from published reports by Iran Cancer Registry.  Results: The results showed that the leukemia incidence in men and in women during the period under review has been upward. The highest and lowest incidence of leukemia was in Yazd and Sistan provinces, respectively. Direct relationship between unemployment rate, urbanization ratio, and human development index with cancer incidence rate was evident in this study. Conclusion: The increase of leukemia cancer in Iran has been confirmed by the current study. Leukemia cancer was significantly higher among provinces with higher socioeconomic status. This should be considered for planning support.