بررسي اثر سطوح مختلف نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي خصوصيات كيفي دو رقم كلزا (Brassica napus L.)

Effect of Different Nitrogen Levels on Yield, Yield Components and Some Quality Characteristics of Two Cultivars of Rapeseed (Brassica napus L.)

به‌منظور بررسي اثر سطوح مختلف نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي از خصوصيات كيفي دو رقم كلزا، آزمايشي در سال زراعي 91-1390 در منطقه دزفول به‌صورت كرت‌هاي خُرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار اجرا گرديد. در اين آزمايش چهار سطح كود نيترژن (صفر، 80، 160 و 240 كيلوگرم در هكتار) از منبع كود اوره به‌عنوان فاكتور اصلي و دو رقم كلزا (هايولا 308 و هايولا 401) به‌عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه بيشترين تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف متعلق به سطح كودي 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بود. بيشترين درصد روغن به سطح كودي صفر كيلوگرم نيتروژن در هكتار (تيمار شاهد) تعلق داشت. در اين تحقيق رقم هايولا 401 از نظر صفات مورد ارزيابي نسبت به رقم هايولا 308 برتري نشان داد. محاسبه روابط رگرسيوني و بررسي واكنش ارقام به سطوح مختلف نيتروژن نشان داد بالاترين عملكرد دانه در رقم هايولا 308 (1998 كيلوگرم در هكتار) و رقم هايولا 401 (2375 كيلوگرم در هكتار)، به‌‌ترتيب با كاربرد 225 و 228 كيلوگرم نيتروژن در هكتار حاصل گرديده است. از آنجايي كه عملكرد كمي و كيفي رقم‌هايولا 401 در شرايط مساوي ميزان كود نيتروژن، بيشتر از رقم هايولا 308 بود، به‌نظر مي‌رسد كه رقم هايولا 401 توانايي جذب و انتقال نيتروژن بهتري داشته و به‌همين دليل عملكرد بيشتري توليد نمود.

In order to evaluate the effect of different levels of nitrogen on yield, yield components and some quality characteristics of two cultivars of rapeseed, a field experiment was conducted in Dezfoul, southwest of Iran during 20112012. The experimental design was a split plot in a randomized complete block design with four replications. Nitrogen levels (0, 80, 160 and 240 kg ha1) were the mainplots and two cultivars of rapeseed (Hyola 308 and Hyola 401) were the subplots. The results revealed that the highest number of pods per plant and seeds per pod were obtained at 240 kg N ha1. The highest oil percentage was obtained with the zero kg ha1 N fertilizer (control). Hyola 401 cultivar was proven superior, in terms of different parameters, to Hyola 308. The regression analysis showed that the highest grain yield could be obtained from Hyola 308 (1998 kgha1) and Hyola 401 (2375 kgha1) using 225 and 228 kg N ha1, respectively. Since the grain yield and quality of Hyola 401 were found to be higher than Hayola 308, Hyola 401 seems to have better ability to absorb and transport nitrogen and therefore produce more grain yield.