برآورد تركيب‌پذيري لاين‌هاي پيشرفته كلزا براي عملكرد و اجزاي عملكرد دانه

Estimation of Combining Ability of Rapeseed Advanced Lines for Yield and Yield Components

به منظور برآورد قابليت توارث و ميزان تركيب پذيري اجزاي عملكرد، عملكرد دانه و صفات مرتبط، تلاقي هاي داي آلل يك طرفه هشت لاين كلزا شامل L41، Zafar، L56، L31، L22، LF2، L420 و L401 به همراه والدها در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تجزيه داي آلل حاكي از معني دار بودن ميانگين مربعات تركيب پذيري عمومي (GCA) براي تمامي صفات و تركيب پذيري خصوصي (SCA) براي تمامي صفات به جزء وزن هزار دانه بود كه نشان دهنده اهميت اثر افزايشي و غير فزايشي ژن ها در كنترل اين صفات بود. برآورد قابليت توارث خصوصي نسبتاً بالا براي صفات طول خورجين (50/0)، وزن هزاردانه (69/0)، عملكرد دانه (63/0) و شاخص برداشت (53/0) حاكي از اهميت بيشتر اثر افزايشي ژن ها در كنترل اين صفات بود. والدهاي L41، Zafar و L22 با تركيب پذيري مثبت و معني دار براي عملكرد دانه در زمره ژنوتيپ هاي برتر قرار داشتند. دورگ هاي با تركيب پذيري خصوصي مثبت و معني دار براي عملكرد دانه داراي حداقل يك والد با تركيب پذيري مثبت و معني دار براي اين صفت بودند. در اين بررسي دورگ هاي L41 times L22، L41 times LF2،Zafar times L22 و Zafar times L420 به ترتيب با عملكرد دانه 7/3421، 3400، 1/3348 و 3/3311 كيلوگرم در هكتار به عنوان ژنوتيپ هاي برتر شناسائي شدند.

To estimate the narrowsense heritability and combining ability of seed yield and yield components, half diallel crosses of eight oil seed rape lines L41, Zafar, L56, L31, L22, LF2, L420 and L401 along with their parents were evaluated based on randomized complete block design with three replications. The results of diallel analysis revealed significant mean squares for general and specific combining abilities (GCA and SCA) in all traits except 1000seed weight, indicating the importance of additive and non additive genetic effects for these traits. Estimation of high narrowsense heritability for pods length (0.50), 1000seed weight (0.69), seed yield (0.63) and harvest index (0.53) indicated the prime importance of additive genetic effects for these traits. Parents L41, Zafar and L22 with significant positive GCA effects for seed yield were determined as superior parents. The crosses with significant positive SCA effects for seed yield had at least one parent with significant positive GCA effects for this trait. The crosses L41times L22, L41times LF2, Zafartimes L22 and Zafartimes L420 with seed yield of 3421.7, 3400, 3348.1 and 3311.3 kgha1, respectively were superior combinations.