طراحي ابزار ارزيابي مهارتهاي ارتباطي دانشجويان توانبخشي براساس مدل كاركف

Development of communication skill assessment tool (Persian-version) for undergraduates of Rehabilitation Therapy based on Carkhuff’s model

مقدمه و اهداف مهارتهاي ارتباطي درعرصه علوم توانبخشي و نقش آنها دردرمان بيماران، عملكرد محوري و اثربخشي دارد . اين مهارت ها، يكي از اجزاي اساسي صلاحيتهاي باليني به شمار ميرود كه باعث همكاري ورضايت بيشتر بيمار از اقدامات درماني موثرمي گردد. علاوه برآن درمان توانبخشي پروسه دراز مدت را به دنبال دارد، كه در عمل نياز به رويارويي مكرر، توان درمانگروبيمار دارد.شواهد حاكي از آن است كه معمولا بسياري از درمانگران به طور مفيدي با بيمارانشان ارتباط برقرارنمي كنند درحاليكه آموزش اين مهارت ها بسيار ضروري است وسنجش اين مهارتها، به دليل آنكه از مولفه هاي كيفي برخوردار است قابل ارزيابي نمي باشد ،بنابراين كارشناسان و صاحب نظران ،به دنبال اتخاذ روش هايي براي ارزيابي اين مهارتها، دربيان كمي وقابل مقايسه در گروههاي مختلف بودند. هدف اين پژوهش طراحي ابزار ارزيابي مهارتهاي ارتباطي دانشجويان توانبخشي براساس مدل كاركف بود. مواد و روش‌ها اين پـژوهش به شيوه  توصيفي تحليلي و ازنوع همبستگي مي بــاشدكه در دانشجويان دانشكده هاي توانبخشــي شهر تهران در سال تحصيلي 92 91 با  روش نمونه گيري غيراحتمالي وبه شيوه دردسترس (آسان) انجام گرفت.  براي بررسي روايي محتوايي وصوري فرم هاي ارزيابي اوليه  از روش دلفي استفاده گرديد.براي بررسي پايايي (Reliability)  فرم ارزيابي،  دوارزياب به صورت مجزا  30نفر ازدانشجويان را به طور همزمان به صورت مشاهده  مستقيم  بررسي نموده وفرم مورد نظر راپركردند . محاسبه ICC يا همبستگي بين گروهي براي تعيين پايايي ابزار ارزيابي انجام شد، همچنين براي تعيين ميزان همبستگي نمره هر حيطه با نمره كل وهمبستگي نمره هريك از حيطه هاي چهارگانه مدل كاركف بايكديگر از همبستگي اسپيرمن استفاده گرديد.  در مرحله دوم تعداد165 دانشجو  توسط اساتيدشان ارزيابي گرديدند  وروايي سازه اي باروش تحليل عاملي اكتشافي محاسبه گرديد .جهت تحليل داده ها از نرم افزار  SPSS18 استفاده گرديد. يافته‌ها ميانگين روايي محتوايي براي كل فرم ارزيابي 5/ 87% ،ميانگين روايي صوري براي كل فرم 25/87% وضريب آلفاي كرونباخ  93/0 بدست آمد . همبستگي معني داري بين نمره هر حيطه بانمره كل ونمره هر حيطه با نمره حيطه ديگر با سطح خطاي يك درصد بدست آمد .نتايج تحليل عاملي درمرحله دوم مشخص گرديد كه از چهار حيطه(چهارعامل) مدل كاركف تنها سه حيطه يا عامل اعتبار لازم را كسب نموده است. نتيجه‌گيري ابزار ارزيابي تدوين شده  براساس مدل كاركف از روايي محتوايي وصوري و سازه اي و پايايي بسيار بالايي برخوردار است ومي تواند به عنوان ابزارارزيابي مهارتهاي ارتباطي در رشته هاي علوم توانبخشي درايران مورد استفاده قرارگيرد.

Background and Aim: Rehabilitation communication skills, its role in treating patients, and therapy evaluation of these skills cannot be measured due to the quality constituents. Therefore, experts and connoisseurs are in search of methods for skills evaluation in order to state various groups of quantitative and comparative skills. The aim of the present research is to design communication skills tools for students in medical rehabilitation based on Carkhuffs Model. Materials and Methods: The current research is of a descriptive analytical method of correlation type carried out during educational years of 20122013 using improbable sling method and in (easy) access.  In order to study content and face validity of primary evaluation forms, Delpha method was used to investigate reliability in evaluation form. Two assessors directly observed thirty students separately and simultaneously and were invited to fill the required form. For inter group correlation of tool reliability evaluation, ICC was applied. In addition, for the determination of correlation coefficient of each domain in comparison with the total score and the correlation of each quadruple domains of Carkhuffs model with each other, Spearmans model of correlation was run. In the second stage, 165 students were evaluated by their professors and the constructive validity was also approved by exploratory factorial analysis. For data analysis, SPSS (version: 18) was used. Results: The content validity of evaluation form was 87.5% and the face validity for total form was 87.25%, and the coefficient of Cronbachs alpha was 0.93. Significant correlation was observed between each domain score and the total score, and the score of each domain and that of the other domains, with the accuracy degree of one percent. The Factorial analysis in the second stage was also specified: from among the four domains of Carkhuffs model, three domains had the required validity. Conclusion: Carkhuffs model of compiled assessment tool was high in content validity, face validity, constructive validity, and reliability and therefore can be used as assessment tool in communication skills in the field of rehabilitation science.