تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل بزنف بر رفتارهاي پيشگيري‌ كننده از بيماري سالك

The effect of educational program based on BASNEF model on Volunteer Health Workers(VHWs) on Preventive behaviors among families under supported of VHWs

زمينه و هدف: بيماري سالك در 88 كشور جهان آندميك است و 350 ميليون نفر در جهان در معرض خطر اين بيماري قرار دارند با توجه به اهميت آموزش جمعيت هاي بزرگ، اين مطالعه با هدف تعيين تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل بزنف بر رفتارهاي پيشگيري كننده از بيماري سالك در خانواده هاي تحت پوشش رابطين سلامت شهر جاجرم انجام شد. مواد و روش كار: در اين مطالعه نيمه تجربي 60 رابط بهداشتي و 120 سرپرست خانوار ساكن در شهر جاجرم در سال 1392 به روش نمونه گيري دو مرحله اي انتخاب شدند. مداخله آموزشي با استفاده از مدل طراحي شده بزنف بر روي رابطين صورت گرفت و تأثير مداخله بر روي سرپرست خانوارها از طريق جمع آوري داده ها قبل و بعد از مداخله با استفاده از پرسشنامه سنجيده شد. داده ها از طريق نرم افزار آماري SPSS16 و آمار توصيفي و استنباطي (آزمون تي مستقل، تي زوج، من ويتني، كاي اسكوئر و ويلكاكسون) تجزيه و تحليل شد. يافته ها: ميانگين نمرات مربوط به آگاهي، نگرش، قصد رفتار، عوامل قادر كننده و رفتار سرپرست خانوارهاي تحت پوشش رابطين بعد از مداخله آموزشي در گروه مداخله به طور معني داري افزايش داشت. همچنين بعد از مداخله آموزشي تأثير همسر، روحاني محل، رابطين بهداشتي و كاركنان بهداشتي بر سرپرست خانوارها بين گروه مداخله و شاهد تفاوت معني داري داشتند. نتيجه گيري: مدل آموزشي بزنف منجر به تغيير رفتار آموزشي و انجام اقدامات پيشگيرانه در خانواده هاي تحت پوشش رابطين شده است. لذا پيشنهاد مي شود در برنامه ريزي و مداخلات از اين مدل جهت آموزش خانواده درزمينه پيشگيري از بيماري سالك استفاده شود.

Background Objectives : Leishmaniasis is endemic in 88 countries and 350 million people in world are at risk. According to importance of education in large population, this study was designed and done with the aim evaluating the effect of educational program based on BASNEF model on Volunteer Health Workers (VHWs) on Preventive behaviors among families under supported of VHWs. Material Methods: In this QuasiExprimental study, 60 VHWs and 120 households that were resident in endemic area of CL in Jajarm city in 2013 were selected through multi stage sling method. Intervention was done based on BASNEF model. Data were collected before educational intervention and 3 months after educational intervention using reliable and valid questionnaire. Data were analyzed using SPSS16 software and chisquare, t pairedTest, independent ttest, Mannwhitney and Wilcoxon. Results: The mean score of knowledge, attitude, behavioral intention, enabling factors, behaviors and influence of subjective norms after educational intervention in households in experimental were significantly increased (P<0.05) while the changes in control group were not significant. Conclusions: This educational program led to educational behaviors in VHWs and change in preventive behaviors among families. So we recommended BASNEF model was used in planning educational programs in related to educating families about cutaneous leishmaniasis. Keywords: BASNEF Model, Volunteer Health Workers, Educational Intervention, Cutaneous Leishmaniasis