بررسي پايداري جو سردسير (Hordeum vulgare L.) با استفاده از روش هاي آماري چندمتغيره

در اين مطالعه بيست رقم جو زراعي در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در هشت منطقه سردسير ايران شامل اراك، اردبيل، همدان، جلگه رخ (يكي از بخش هاي شهرستان تربت حيدريه)، كرج، مشهد، تبريز و مياندوآب و به مدت دو سال زراعي (90-1389) مورد بررسي قرار گرفتند. بعد از انجام تجزيه مركب و تاييد وجود اثر متقابل ژنوتيپ × محيط، همگني هريك از مناطق با تست بارتلت تاييد شد. بيشترين مقدار عملكرد را ژنوتيپ­هاي EC86-14 و EC88-08 به خود اختصاص داده­اند. در اين تحقيق از دو روش آماري چند متغيره AMMI و GGEBiplot براي بررسي پايداري ژنوتيپ­ها استفاده شده است. با بررسي باي پلاتِ مدلِ اول تجزيه اَمي(AMMI_1) مشخص شد ژنوتيپ­هاي G14وG4 داراي بيشترين مقدار پايداري در عملكرد با توجه به اولين مولفه معني­دار شدند. مطالعه باي پلات مدل دوم تجزيه اَمي (AMMI_2) نشان داد كه ژنوتيپ­هاي G1،G3 و G10 داراي پايداري عمومي بالا و ژنوتيپ­هاي G8 وG2 با مكان E7 (تبريز) و ژنوتيپ­هاي G16، G5 و G18 با مكان E6 (مشهد) داراي پايداري خصوصي مطلوبي مي­باشند. باي پلات چند ضلعي حاصل از روشGGEBiplot مشخص نمود كه هر كدام از محيط­هاي E1 (اراك)، E5(كرج) و E7 (تبريز) و نيزمحيط­هاي E2 (اردبيل)، E4 (جلگه رخ) و E8 (مياندوآب) يك اَبَر محيط ايجاد نموده­اند و نيز محيط E8 (مياندوآب) داراي نزديك­ترين فاصله به محيط ايده آل فرضي است. در ميان ژنوتيپ­ها نيز ژنوتيپ­هاي G7وG19 با كمترين فاصله از خط پايداري، ژنوتيپ­هايي با پايداري بالا شناخته شده اند.