بررسي نشانگان اجتماعي گذار و طلاق

افزايش روزافزون طلاق در ايران از يك سو و آسيب زا بودن اين پديده ي اجتماعي از سوي ديگر، پژوهشگران را به كنكاش در مورد عوامل مؤثر در طلاق ترغيب كرده است؛ به گونه اي كه برخي به مطالعه ي متغيرهاي جمعيت شناختي نظير سن، تحصيلات، باروري و غيره پرداخته و گروهي نيز عوامل جامع هشناختي نظير تغييرات كمي و كيفي در ساختار خانواده، شهرنشيني، توسعه ي انساني و غيره را مطرح كرده اند. مقاله ي حاضر ضمن تركيب اين دو رويكرد، با استفاده از روش تحليل ثانويه به بررسي عوامل اجتماعي مؤثر در نرخ طلاق در سال 1390 در سطح استا نهاي كشور مي پردازد. بر اساس نتايج، شهرنشيني، باسوادي زنان، سهم زنان با تحصيلات عالي و اشتغال زنان (به صورت مستقيم) و هسته اي شدن خانوارها و كاهش باروري (به صورت معكوس) از جمله متغيرهاي مؤثر در طلاق شناخته شده اند. نتايج تحليل رگرسيوني حاكي از آن است كه 59 درصد تغييرات نرخ طلاق را متغيرهاي پيش بيني كننده همچون نرخ شهرنشيني، بعد خانوار، نرخ باروري و نرخ باسوادي زنان تبيين مي كند. اين به آن معني است كه بسياري از متغيرهاي سطوح خرد و مياني در سطح كلان نيز امكان مفهوم سازي و تحليل دارند.