تاثير تراكم هاي افزايشي جو به عنوان گياه همراه بر مديريت علف هاي هرز يونجه

سابقه و هدف: يونجه يكي ازمهم­ترين گياهان علوفه اي جهان بوده و ممكن است به دليل كندي رشد در اوايل مراحل رشد رويشي به شدت مورد هجوم علف هاي هرز قرار بگيرد بنابراين، شيوه هاي كشت و نمو يونجه تاثير شايان توجهي بر استقرار آن خواهند داشت يك يونجه زار كه به لحاظ توليد علوفه ماندگاري درازمدتي داشته باشد، مستلزم به كارگيري روش هاي مناسب و شايان اتكا در زمان استقرار است. كشت گياه همراه با يونجه مي تواند در جلوگيري از فرسايش، كاهش فشار ناشي از رقابت علف هاي هرز و توليد علوفه اي با كميت مناسب در اوايل فصل موثر باشد. گياه همراه، گياه تند رشدي است كه با رشد تند خود بر علف هاي هرز چيره شده و موجب افزايش سود اقتصادي در سال استقرار يونجه مي شود. هدف از انجام اين تحقيق، بررسي تراكم هاي مختلف يونجه و گياه همراه جو بر عملكرد علوفه و كنترل علف هاي هرز در سال استقرار مي باشد. مواد و روش ها: به منظور بررسي تاثير جو (Hordeum vulgare L.) به عنوان گياه همراه بر جمعيت و زيست توده علف هاي هرز مزرعه يونجه (Medicago sativaL.) آزمايشي در سال زراعي 94-1393 در مزرعه موسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور واقع در مشكين دشت كرجدر قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي به صورت فاكتوريل با 4 تكرار اجرا شد. دو عامل تراكم يونجه در دو سطح 30 و 45 كيلوگرم در هكتار و تراكم جو در 6 سطح شامل 0، 30، 60، 90، 120 و 150 كيلوگرم در هكتار به عنوان تيمارهاي آزمايش در نظر گرفته شد. صفات اندازه گيري شده در اين آزمايش شامل عملكرد علوفه خشك، تراكم و زيست توده كل علف هاي هرز در چين اول و عملكرد علوفه خشك و زيست توده علف هاي هرز (در صورت وجود) در چين هاي دوم، سوم و چهارم بود. نتايج و بحث: نتايج نشان داد كه افزايش تراكم يونجه از 30 به 45 كيلوگرم در هكتار، موجب افزايش معني دار علوفه خشك توليدي(6/8 درصد) سالانه شد. استفاده از تراكم هاي افزايشي جو به عنوان گياه همراه نيز نسبت به كشت خالص يونجه موجب افزايش چشمگير عملكرد سالانه يونجه شد كه بيشترين افزيش عملكرد (حدود 57/80 درصد) مربوط به تراكم 60 كيلوگرم در هكتار جو بود. تراكم و زيست توده كل علف هاي هرز در چين اول تحت تاثير تيمارهاي افزايشي كشت مخلوط يونجه و جو قرار گرفت. استفاده از گياه همراه جو، افزون بر كاهش تراكم و زيست توده علف هاي هرز، موجب تضعيف بوته هاي يونجه و كاهش درصد حضور يونجه در علوفه چين اول شد. تاثير باقي مانده جو در چين هاي بعدي يونجه نيز مشاهده شد، به­ طوري كه تراكم هاي افزايشي جو به عنوان گياه همراه در چين دوم نيز نسبت به شاهد، موجب كاهش زيست توده علف هاي هرز شدند. نتيجه گيري: نتايج به دست آمده از اين تحقيقنشان داد،استفاده از جو در سال استقرار مي تواند نقش شايان توجهي در كاهش وابستگي به علف كش ها و افزايش علوفه با كيفيت داشته باشد. بنابر نتايج سال اول، كشت مخلوط يونجه و جو در منطقه يادشده به ازاي 45 و 60 كيلوگرم بذر در هكتار براي به ترتيب يونجه و جو، افزون بر افزايش علوفه توليدي، علف هاي هرز را نيز به صورت مناسبي كنترل مي كند.