نقش عملكرد خانواده در ميزان تجربه بحران هويت و تمايز يافتگي نوجوانان

نوجوانی بحرانی­ ترین و حساس ­ترین دوره زندگی هر انسان است كه تكالیف و پیچیدگی های متعدد دارد و فائق آمدن فرد بر این تكالیف تحت تاثیر عوامل گوناگونی مانند خانواده قرار دارد. هدف اصلی از پژوهش حاضر بررسی نقش عملكرد خانواده در تمایزیافتگی ومیزان تجربه بحران هویت در نوجوانان است. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعه آماری شامل همۀ دانش آموزان17- 15 ساله مقطع متوسطه شهرستان اردكان استان یزد وتوابع آن است كه به روش نمونه­ گیری خوشه ای 370 دانش ­آموز(دختر و پسر) به منظور پاسخ گویی به سه پرسشنامه عملكرد خانواده (FAD)، بحران هویت احمدی و سیاهه تمایز یافتگی خود (DSI-R)انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ ها نیز از روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و Tدو گروه مستقل استفاده شده است. یافته­ های به دست آمده نشان دادند كه میان عملكرد خانواده و تمایزیافتگی، رابطه مثبت معنادار و میان تمام مؤلفه ­های عملكرد خانواده و مؤلفه"جایگاه من" درتمایز یافتگی، رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین بر اساس یافته­ ها میان پنچ مؤلفه از عملكرد خانواده (ارتباط، نقش، عملكرد كلی، حل مشكل، كنترل رفتار) با مؤلفه"آمیختگی" درتمایزیافتگی، رابطه منفی معنادار وجود دارد و میان عملكرد خانواده و ابعاد آن با میزان تجربه بحران هویت رابطه منفی معنادار وجود دارد و عملكرد خانواده،از طریق مؤلفه ­های "عملكرد كلی و نقشها" قادر به پیش بینی بحران هویت و از طریق مؤلفه"عملكرد كلی" قادر به پیش بینی تمایزیافتگی در نوجوانان است.یافته­ های جانبی پژوهش نشان دادند كه دختران نسبت به پسران بحران هویت بیشتری را تجربه می­كنند اما میان دو جنس در تمایزیافتگی، تفاوتی وجود ندارد. از یافته­ های پژوهش می­توان به این نتیجه رسید كه عملكرد خانواده می­تواند عاملی مهم و اثرگذار بر میزان تجربه بحران هویت و سطوح تمایزیافتگی فرد در سنین نوجوانی باشد.