نقد استراتژي «تيموتي فرنيش» در تغيير دكترين مهدويت

باورداشت مهدويت، شاخص عقيدتي شيعه و از مقبولات اهل سنت به شمار مي رود و دشمنان اسلام و دگرانديشان در طول تاريخ، با هدف تضعيف، تخريب و دگرگوني آن، فعاليت هاي گوناگوني انجام داده اند. از اين رو براي دفاع و گسترش فرهنگ صحيح مهدويت، بررسي چگونگي فهم متفكران غربي از عقيده مهدويت و چگونگي القاي آن، ضرورتي انكارناشدني است. كتاب مقدس ترين جنگ ها اثر تيموتي فرنيش _ كه يكي از پر فروش ترين كتاب هاي مستشرقان درباره اسلام با موضوعيت جهاد و مهدويت به شمار مي آيد _ از جمله آثاري است كه به مسئله مهدويت پرداخته است. سنگ بناي انديشه فرنيش آن است كه ديدگاه هاي اهل سنت را ديدگاه اسلام برشمرده و به شيعه نگاهي حاشيه اي دارد. از آن جا كه علماي اهل سنت درباره آموزه هاي مهدويت به دو دسته مخالفان و موافقان تقسيم مي شوند، فرنيش سعي كرده چالش هاي پيش روي مهدويت را در ميان اهل سنت بيان كند، اشكالات مخالفان مهدويت را مطرح نمايد و پاسخ معتقدان به مهدويت را نقل كند. در اين راستا ديدگاه هاي خود را نيز به طور سربسته اشراب مي كند، به گونه اي كه اشكالات را پررنگ جلوه مي دهد و پاسخ ها را توجيهي و كم ارزش مي نماياند. از نظر وي، اهل سنتِ مهدي گرا براي اثبات ادله خود به راه حل هاي ارائه شده توسط شيعه متوسل شده و مخالفان مهدويت نيز به دستاويزهاي عقلاني متفكران غربي نظير فوكوياما تمسك مي جويند. در نهايت به نظر مي رسد فرنيش از نگاه يك غربي مسيحي درباره ديدگاه مسلمانان به دنبال اصلاحاتي به سبك غرب گرايانه است كه بتواند از اين راه، با ايجاد رويكرد اعتدالي، مواجهه مسلمانان انقلابي و معتقد به مهدويت با غرب را از حالت مخاطره آميز بودن برهاند و انديشه مهدويت را در عمل خنثي سازد. نوشتار حاضر ضمن بيان نكات قوت كتاب فرنيش، استراتژي وي را در بوته نقد قرار داده است.