بررسي پراكنش و تنوع ژنتيكي آلودگي ايسيومي زرشك و اهميت آن در بيماري زنگ زرد گندم در استان لرستان

زنگ هاي گندم از جمله زنگ زرد و سياه از مهمترين عوامل بيماريزاي قارچي گندم درجهان و ايران مي باشند كه با توليد نژادهاي جديد ناشي از جهش يا نوتركيبي جنسي غالبا« باعث بروز اپيدمي هاي شديد و كاهش عملكرد محصول ميشوند. در اين پژوهش پراكنش و تنوع ژنتيكي آلودگي ايسيومي بوته هاي زرشك و ارتباط آنها با زنگ زرد گندم مورد بررسي قرار گرفت. تعداد 95 نمونه از اندامهاي آلوده ايسيومي زرشك از رويشگاه هاي طبيعي بروجرد، دورود، ازنا و اليگودرز جمع آوري گرديد. مايه زني گياهچه هاي گندم با ايسيوسپورهاي برگ هاي آلوده زرشك در شرايط گلخانه و مزرعه انجام شد. نتايج آزمون بيماريزايي نشان داد كه جدايه هاي ايسيومي قادر به توليد يوردينيوسپورهاي زنگ زرد گندم (Puccinia striiformis f. sp. tritici) و زنگ سياه گندم (P. graminis f. sp. tritici)روي ارقام حساس مي باشند. براي شناسايي مولكولي جدايه ها، دي ان اي ژنومي جدايه هاي ايسيومي زرشك با استفاده از آغازگر هاي ناحيه ي rDNA تكثير و تعيين توالي گرديد. بررسي تنوع ژنتيكي جدايه هاي ايسيومي با تكثير ناحيه ي IGS1-rDNA در 134 جدايه انجام شد. نتايج بررسي هاي مولكولي با تائيد نتايج آزمون بيماريزايي نشان داد كه بوته­هاي زرشك ميتوانند ميزبان ايسيومي زنگ زرد و زنگ سياه گندم در استان لرستان باشند. تكثير ناحيه ي IGS1در جدايه هاي منطقه ي ازنا و اليگودرز بيشتر بصورت 3 باندي بترتيب با فراواني 15 و21 جدايه بود. در منطقه دورود بيشتر بصورت پنج باندي (26 جدايه) و در بروجرد بصورت دو باندي (10جدايه) مشاهده شد و نشان داد كه تنوع ژنتيكي بين ايسيوسپورهاي مناطق نمونه برداري شده وجود دارد.