ارزيابي كارايي باكتري در تلقيح جداگانه و در تركيب با باكتري حل كننده فسفاتBacillus megaterium بر كاهش تنش شوري در گياه ماش (Vigna radiata L.)

Evaluation of the effect of Azospirillum spp. inoculation, alone and in combination with phosphate solubilizing bacteria Bacillus megaterium , on alleviation of the effects of salinity stress on Mung bean (Vigna radiata L.)

امروزه يكي از بزرگترين نگراني‌هاي زراعت در مناطق خشك افزايش وسعت و ميزان شوري اراضي كشاورزي است. در آزمايش مزرعه‌اي دوساله تاثير كاربرد باكتري جنسAzospirillum در تلقيح به تنهايي و نيز در مخلوط با باكتريهاي حل كننده فسفات بر كاهش تنش شوري بر گياه ماش تحت شرايط مزرعه مورد بررسي قرار گرفت. طرح آزمايشي فاكتوريل در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. عامل‌هاي اصلي شامل تيمارهاي كاربرد سويه‌هاي مختلف Azospirillu، باكتري‌هاي حل كننده فسفات (Bacillus megaterium) در تلقيح جداگانه و توامان با يكديگر و نيز عدم تلقيح به عنوان شاهد و اعمال شوري آب آبياري در دو سطح عدم اعمال شوري و شوري آب آبياري به ميزان 12 دسي‌زيمنس بر متر بود. نتايج نهايي تجزيه مركب اثر اعمال شوري و نيز كاربرد كودهاي زيستي نشان دهنده تاثير معني‌دار آنها بر عملكرد دانه ماش بود. شوري موجب كاهش 88 درصدي عملكرد نهايي دانه ماش گرديد. تحت شوري و عدم شوري، بالاترين عملكرد دانه، تعداد دانه و وزن دانه را گياهاني داشتند كه بذر آنها با باكتري Azospirillu به تنهايي تلقيح گرديده بودند. كمترين محتواي سديم و پتاسيم و بالاترين محتواي فسفر دانه را گياهان تلقيح شده با باكتري Azospirillu داشتند. تلقيح دوگانه Azospirillu با Bacillus megaterium منجر به افزايش سودمندي باكتري Azospirillu در بهبود رشد گياه ماش تحت هر دو شرايط شوري و غير شوري نگرديد. نتايج كلي اين آزمايش نشان دهنده قابليت به كارگيري Azospirillu در زراعت تحت شوري ماش بود هر چند تلفيق آن با باكتري Bacillus megaterium منجر به سودمندي بيشتري در اين خصوص نگرديد.

Increasing salinity of soil and water is the most important concern for agriculture in dry lands. In this research the effect of Azospirillum inoculation alone and in coinoculation with phosphate solubilizing bacteria was investigated in alleviating the adverse effect of salinity on mung bean Vigna radiata L. cv Gohar) for 2year under field condition. The study was a factorial experiment based on a randomized complete block design with three replicates. The main factors were application of various serovars of Azospirillum, phosphate solubilizing bacteria Bacillus megaterium, coinoculation of both bacteria, noninoculated treatment as control and two levels of salinity irrigation (0.2 and 12 dS m1). Analysis of variance indicated significant effect of salinity and microbial inoculation on mung bean seed yield. Salinity resulted in reduction of seed yield by 88%. Under salinity and nonsalinity conditions, the highest amount of grain yield, seed weight, and seed number was observed in plants with seeds inoculated with Azospirillum. The minimum Na and K and maximum P contents of seeds were observed in Azospirillum inoculated plants. Coinoculation with Azospirillum and Bacillus megaterium resulted in no further beneficial effect under saline and nonsaline conditions. Overall, Azospirillum appeared to be effective in mitigation of the adverse effect of NaCl and its coinoculation with phosphate solubilizing bacteria gained no more additives benefit.