تحليل مصداق واژه «اصحاب» در روايات حوض با نگرشي به نظريات شارحان صحيحين

An Inquiry into the Examples of the WordAshab (Companions) in Hoz (Pond)NarrationsConsidering the Views of the Commentators of the Two Sahihs

روايات ارتداد صحابه در صحيحين شامل سي و سه روايت است كه به ظاهر در تعارض با روايات عدالت صحابه قرار دارد. در اين ميان بررسي آراء شارحان در اين زمينه و تعيين مصداق اصحاب در اين روايات امري ضروري به نظر مي رسد. مقاله زير كوششي در راستاي تحليل نظرات شارحان در اين زمينه و نقد و بررسي اين نظريات است. طبق اين مقاله كه روايات ارتداد شامل كساني است كه به نوعي داراي انحراف گشته اند. اين دسته مي توانند برخي از اصحاب معروف و برجسته نيز باشند كه مبتلا به ارتداد، انجام كبيره، نفاق يا بدعت گشته اند و اين روايات مربوط به اهل رده و امت دعوت نيست. اما پيش فرض هاي نادرست درباره معني ارتداد و عدالت صحابه مانع فهم صحيح آن ها از روايات ارتداد گشته است.

The two Sahihs contain thirtythree narrations related to the apostasy of the Companions which are apparentlyat odds with the narrations related to the justiceof the Companions. Meanwhile, an inquiry into the views of the commentators of this issue and determining the exles ofashab (the Companions) in these narrations seems necessary. The present article attempts to analyze the views of the commentators of this issue and evaluate theiropinions. The findings of the article reveal that apostasy narrations take account of those who had deviated from the right path in one way or another. This groupmay also include some notable and prominent companions too,who were afflictedwith apostasy, capital sin, hypocrisy or heresyand these narrations are not related toother members of theummah. However, false assumptions about the meaning of the apostasy and justice of the Companions have been an obstacle to understanding them correctly fromnarrations.