تجزيه و تحليل تغييرات مكاني برخي از خصوصيات خاك با استفاده از زمين آمار و سنجش از دور

Analysis of spatial variability of soil properties using geostatistics and remote sensing

تهيه نقشه هاي خاك يكي از مطالعات پايه در بخش منابع طبيعي است. هدف از اين تحقيق تجزيه و تحليل مكاني خصوصيات خاك و در نهايت تهيه نقشه پارامترهاي خاك در مناطق خشك و بياباني مي باشد. بدين منظور منطقه اي با مساحت 600 هكتار در استان قم و حوزه ي آبخيز درياچه نمك در نظر گرفته شد. روشهاي معين مورد استفاده شامل روشهاي عكس فاصله، توابع شعاعي، تخمين عام و تخمين موضعي مي باشد. روشهاي زمين آماري مورد استفاده شامل انواع كريجينگ و انواع كوكريجينگ مي باشد. نتايج اين بررسي نشان دهنده ي مزاياي روشهاي زمين آماري نسبت به روشهاي معين در تهيه نقشه ي خاك است. از جمله اين مزايا تحليل واريوگرافي را مي توان نام برد كه بر اساس پارامترهاي آن مي توان شبكه ي نمونه برداري را بطور بهينه طراحي نمود و همچنين دقت بالاتر اين روش ها بر اساس شاخص ميانگين قدر مطلق خطا (MAE) براي روش هاي معين حداكثر 87/9 و حداقل 26/1 و براي روش كريجينگ حداكثر 48/9 و حداقل 19/1 و در روش كوكريجينگ حداكثر مقدار 64/9 و حداقل مقدار 2/1 مي باشد. در اين تحقيق پارامتر داراي بيشترين ضريب همبستگي با پارامتر مورد نظر بعنوان متغير كمكي در نظر گرفته شد. از داده هاي سنجنده ي ETM+ نيز بعنوان متغير كمكي در ميان يابي پارامترها استفاده گرديد. نتايج نشان داد استفاده از داده هاي ماهواره اي سبب افزايش دقت در تهيه نقشه پارامترهاي خاك مي گردد. دقيق ترين روش براي هر پارامتر متفاوت مي باشد و جهت تهيه نقشه خصوصيات خاك بايد روش هاي مختلف مورد بررسي قرار گيرند. در اكثر پارامترهاي سطحي مورد بررسي بهترين روش، روش هاي زمين آماري و فقط در پارامتر سيلت بهترين روش، روش تخمين موضعي مي باشد. در اكثر پارامترهاي عمقي بهترين روش، روش هاي زمين آماري مي باشد.

Soil mapping is one of the basic studies in the natural resource sector. The purpose of this study was to analyze spatial of soil properties on the map of arid areas and deserts. For this purpose, a region with an area of 600 hectares in Qom that considered Salt Lake watershed. Specified methods used include inverse distance methods, radial functions, and prediction local general estimate. Kriging and geostatistical methods used include a variety of types Cokriging. The results show the advantages of using geostatistical methods to determine the mapping of soil for methods of defined the maximum is 9.87 and minimum 1.26 and for methods of kriging the maximum is 9.48 and minimum 1.19 and for methods of Cokriging the maximum is 9.64 and minimum is 1.2. In this parameter has the highest correlation with the desired parameter was considered as a covariate? Landsat ETM + data have also been used as a covariate in the interpolation parameters. The results show that the use of satellite data for mapping soil parameters is increased accuracy. Most accurate method was different for each parameter and evaluated have different for mapping soil properties. In most of surface parameters the best method was geostatistical methods and in silt parameters the best methods was local estimation method. The best way in most deep parameters was geostatistical methods.