انسان و عموميت خلافت الهي

Human Being and the Generality of the Divine Representation

خلافت الهي آدم از امور مسلم و قطعي در ميان همه فرقه‌ها و مذاهب اسلامي است كه در آيات قرآن نيز به آن تصريح شده است. معروف و مشهور ميان مفسران قرآن كريم آن است كه خلافت الهي به آدم ابوالبشر اختصاص نداشته و نسبت به همه ابناي بشر عموميت دارد. ولي بعضي از نويسندگان معاصر بر اين باورند كه بر اساس آيات و روايات، تنها خلافت آدم ابوالبشر و نهايتاً ديگر انبيا و ايمه كه همگي از مقام عصمت برخوردارند، مسلّم است و تسرّي خلافت به نوع انسان به رغم شهرت آن در كمتر از يك قرن اخير از جمله مشهوراتي است كه هيچ دليل عقلي يا نقلي بر آن وجود ندارد. در اين مقاله ادعاي مذكور را نقد و بررسي كرده و با ادله عقلي، نقلي و تتبع آثار و اقوال دانشمندان اسلامي به اثبات عموميت خلافت انسان پرداخته‌ايم.

Divine Representation of Adam (PBUH) is one of the matters that is ascertained among all Islamic sects and religions and explicitly mentioned in the Quran, too. What is well known commentators of the Holy Quran is that the divine representation has not been dedicated to Adam and is common to all human beings. But in the meantime, some contemporary authors believe that what is certain, in accordance to the verses and traditions, is that only Adam and eventually other prophets and imams are infallible and extending the caliphate to mankind, despite its reputation in less than a century, has no rational and religious reason. In this article, we review the claim and attempt to prove the generality of human representation with rational and religious arguments, and investigation in the works and sayings of Islamic scholars. Keywords: Divine Representation, Adam, Generality of caliphate, Human being.