مجلس سنا از روم باستان تا روزگار مشروطه ايران

The Senate from ancient Rome to the Iranian constitutionalism

بررسي تطبيقي مجلس سنا در ايران و ديگر ملّت‌ها به‌ويژه كشورهاي اروپايي كه اساس مشروطه ايراني به گونه‌اي مقتبس از آن‌هاست، در تحليل برخي حوادث مشروطه، و شكل‌گيري و دگرديسي نهادهاي پيرو آن، سودمند و راهگشاست. گفتار كوتاه پيش رو، ابتدا به بيان اصطلاح‌شناسي «سنا» و تاريخچه مختصر آن در عهد روم باستان و سپس معرّفي مختصر ساختار آن در ايتاليا و ايران و دست‌ آخر به بررسي تطبيقي اين نهاد در دو كشور مي‌پردازد. در اين بررسي ضمن اشاره به تاثيرپذيري مشروطه ايراني از فرانسه در تاسيس نهادهاي قانون‌گذاري از جمله مجلس ملّي و مجلس سنا، در تحليل اين تاثيرپذيري نظام‌مند از فرهنگ سياسيِ اروپايي، به نمونه‌هايي از گرته‌برداري نظام سياسي ايتاليا از جريان‌هاي غالب روزگار نو در اروپا نيز اشاراتي به عمل آمده است.