بررسي تطبيقي «عنوان» در رمان‌هاي ادبيّات پايداري با تكيه بر رمان‌هاي اُم‌ّ سعد و دا

A Comparative Study of “Title” in Resistance Literature with a Focus on the Novels of “Daa’’, and “Omm–e Sa΄d’’

«ميهن» و «دفاع» از مضامين مهمّ ادبيّات پايداري هستند. اين پژوهش براي پاسخ به اين پرسش انجام شده است كه چگونه در ادبيّات داستاني پايداري، اهميّت مضمون دفاع از ميهن مي‌تواند در عنوان بازتاب داشته باشد؟ همچنين، چگونه «عنوان» به مثابه آستانه‌اي براي ورود به متن مي‌تواند با بهره‌گيري از الگوي زن‌ـ مادر به عنوان ميهن، سبب شكل‌گيري اثري قابل‌ توجّه در زمينۀ ادبيّات پايداري ميهن‌محور گردد؟ براي اين منظور با استفاده از پيرامتنيّت ارتباط عنوان داستان را با متن، در دو رمان ادبيّات پايداري «ام‌ّ سعد» اثر غسّان كنفاني و «دا» به كوشش سيّد اعظم حسيني بررسي مي‌گردد. اين دو داستان به عنوان دو اثر شاخص در ادبيّات پايداري انتخاب شده‌اند كه مي‌توان با آنها به پرسش پژوهش پاسخ داد. در هر دو داستان، «عنوان» درون‌متني است؛ به اين معني كه به متن داستان ارجاع دارد و نه بيرون از آن. در رمان «ام‌ّ سعد» نويسنده با به‌كارگيري مادر به عنوان نماد سرزمين فلسطين و انعكاس آن در عنوان داستان، داستاني ميهن‌محور و قابل ‌اعتنا در حوزۀ ادبيّات پايداري خلق كرده است، در حالي كه در داستان «دا»، به‌رغم اينكه شخصيّت اصلي داستان بانويي مبارز و عنوان داستان به معناي مادر است، توجّه نكردن به ارتباط مادر و ميهن، سبب شده اين رمان نمونۀ خوبي براي ادبيّات پايداري ميهن‌محور نباشد.

Homeland and defense are among the important issues of Resistance Literature. This study aimed at exploring how the issue of defending homeland is reflected in the titles of contemporary resistance literature works. This study was an attempt to investigate the way title as a threshold for going into the main text of the literary works draw on the pattern of womanmother as homeland to shape noticeable works in Resistant Literature. In so doing, the relationship between title and main text were investigated in the two novels of ‘Omme Sa΄d’ by Qassan Kanfani and ‘Daa’ by Seyyed Azam Hoseini, from a paratextual perspective. These two novels were selected for analysis because they are two of the most prominent works of Resistance Literature. The titles of the two novels reflects the contents of the novels. The author of ‘Omme Sa΄d’ has used the term mother as a symbol for Palestine which is reflected in the main text as well. Qassan Kanfani has successfully followed the features of Resistance Literature to create a great literary work of Resistance Literature. On the contrary, although the protagonist of the novel ‘Daa’ is a fighter and the title of the work means mother, there is no conceptual relationship between the title and the main text. The novel of ‘Daa’ could not be considered as a good example of Resistance Literature work.