بررسي پراكنش آرسنيك در رسوبات جنوب شرقي درياي خزر

Study of arsenic distribution in sediments of the southeastern Caspian Sea

مطالعه ژئوشيميايي رسوبات حوضه هاي آبي مثل رودخانه ها ، مصب و بستر دريا ، مي تواند يك گام موثر براي پيدا كردن منشا و ارزيابي مدل توزيع آلاينده هاي زيست محيطي در منطقه باشد. رسوبات محل نها يي تجمع فلزات سنگين در محيط آبي هستند، اما تحت شر ايطي ميتوانند خود به عنوان منبع آلودگي در آب عمل كنند ورود فلزات سنگين ازجمله آرسنيك به منابع آبي از طرق مختلف، باعث ايجاد مخاطراتي از قبيل مسمويت، سرطان زايي و... در بدن موجودات زنده مي شود .براي مطالعه ميزان آرسنيك در بخش شرقي درياي خزر 30 ايستگاه انتخاب گرديد. پس از دانه بندي ومحاسبه ماده آلي در دو فصل از بخش ريز دانه غلظت آرسنيك نيز در دو فصل تابستان و زمستان توسط روش پلاسماي جفت شده القاييطيف سنجي جرمي (ICPMS) تعيين شد. با محاسبه پارامتر هاي شاخص زمين انباشت، فاكتور غني شدگي و شاخص آلودگي مشخص گرديد منطقه در محدوده بدون آلودگي تا آلودگي كم قرار دارد. عامل اصلي ورود آرسنيك به محيط احتمالا زمين شناسي و فرسايش رسوبات بالادست و حمل توسط رودخانه هاي منتهي به خليج گرگان و نواحي اطراف بوده است. همچنين مقايسه نتايج اين تحقيق با ساير نقاط درياي خزر نشان داد كه مقادير آرسنيك مشاهده شده دراين بررسي در خليج گرگان و نواحي اطراف كمتر ازساير نقاط درياي خزر بوده است.

Geochemical studies of sediments, water bodies like rivers, estuaries and the sea bed, can be an effective step to find the source and distribution model assessment of environmental pollutants in a region.Sediments are the final destination of heavy metals in aqueous environments contamination, including arsenic entering the water resources in different ways, causing hazards such as poisoning, and carcinogenesis in living bodies. Study arsenic levels in the eastern part of the Caspian Sea, 30 stations were selected. After graining size and organic mater analysis, arsenic concentration in in two seasons summer and winter was determined by using Inductively Coupled Plasma Mass spectrometry (ICPMS). Geochemical index, Enrichment factor and pollution index showed low pollution to non pollution area and primary cause of arsenic distribution to this environment, geology and upstream sediment erosion and transport by rivers leading to Gorgan Bay and surrounding areas. compare these results with other parts of the Caspian Sea show that arsenic levels observed in this study in the Gorgan Bay and surrounding areas has been less than other part of the Caspian Sea.