تحليل تطبيقي كيفيت منظر و خدمات محلات شهر بم

شهر به عنوان بستر زيست انسان شهرنشين، نيازمند تامين استانداردهايي است كه در يك نگاه مي­توان آن را استانداردهاي كيفيت زندگي ناميد. امروزه كيفيت زندگي هدف اصلي تمام برنامه­ريزي­هاست. يكي از راه هاي دست يابي به كيفيت مناسب، فراهم نمودن امكانات و خدمات شهري مورد نياز شهروندان ساكن در محلات شهري است. اين امر به خصوص در شهرهايي كه در اثر بحران هاي طبيعي و يا انساني دچار خسارت هاي شديدي شده اند از جمله شهر بم از ضرورتي دوچندان برخوردار است. در واقع، كيفيت منظر و خدمات شهري و تعادل آن در محلات مختلف شهر پس از بحران، شاخصي از توسعه مجدد و بازآفريني پايدار شهري است. از اين رو با گذشت بيش از 10 سال از بحران زلزله بم، هدف اين پژوهش ارزيابي كيفيت منظر و خدمات محلات مختلف شهر بم است. در اين راستا بر اساس مسئله­ي چگونگي كيفيت منظر و خدمات بازسازي شده محلات شهر بم و با توجه به مباني نظري موجود، دو فرضيه ارائه گرديد. جهت آزمون فرضيه­ها، مفهوم كيفيت منظر و خدمات از طريق روش شاخص سازي، تكنيك هاي AHP و SAW در قالب 6 شاخص و 39 معرف بصورت عملياتي تعريف و قابل اندازه گيري شد. داده هاي مورد نياز از طريق پرسشنامه و روش نمونه گيري خوشه اي، و از 310 خانوار نمونه (بر حسب روش كوكران) به دست آمد و از طريق روش هاي واريانس يكطرفه و آزمون توكي و روش هاي همبستگي پيرسون و اسپيرمن تحليل شد. نتايج نشان داد كه كيفيت منظر و خدمات در محلات بالا بيشتر و تفاوت معناداري با محلات متوسط و پايين دارد. ميانگين شاخص كلي كيفيت منظر و خدمات در محلات بالا، متوسط و پايين نيز به ترتيب 63، 58 و 53 به دست آمد. نتايج تحليل همبستگي گشتاوري نيز نشان داد كه تنها شاخص دسترسي به محيط شهري با متغيرهاي سن و درآمد داراي رابطه معناداري در سطح اطمينان 95% است. نتيجه اينكه كيفيت منظر و خدمات شهري نيز عمدتا تحت تاثير ويژگي هاي اجتماعي- اقتصادي و محله سكونت خانوارها قرار دارد. آنچه كه نيازمند راهكارهاي درخور است.