شناسايي والدين مناسب براي توليد ارقام هيبريد برنج از طريق ارزيابي قابليت تركيب پذيري و هتروزيس

برنج غذاي اصلي مردم ايران است. با توجه به افزايش جمعيت لازم است كه توليد برنج افزايش يابد. بهره برداري از هتروزيس به عنوان راهكاري براي افزايش بيشتر عملكرد برنج مي باشد. انتخاب والدين مناسب، مهم ترين گام در هر برنامه اصلاحي به خصوص توليد برنج هيبريد مي باشد. اين مطالعه با هدف شناسايي والدين مناسب براي توليد ارقام برنج هيبريد در مزرعه آموزشي-پژوهشي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري انجام شد. بدين منظور در سال 1390 ، پنج لاين تجديد كننده باروري و پنج تسترن رعقيم سيتوپلاسمي جهت توليد 25 هيبريد F1 به روش لاين ×تستر با يكديگر تلاقي داده شدند. در سال بعد بذور هيبريد هاي حاصل به همراه والدين در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي كشت شدند. هفت صفت كمي پس از اندازه گيري در طول فصل رشد مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بين ژنوتيپ ها براي كليه صفات مورد بررسي تفاوت هاي معني داري )در سطح 1%( وجود دارد. مجموع مربعات ژنوتيپ ها به مجموع مربعات والدين، والدين در مقابل تلاقي ها و تلاقي ها تجزيه شد. نتايج نشان داد كه تستر T1 و لاين هاي L2 ،L1 و L3 با توجه به متوسط وضعيت صفات زراعي و اثرات GCA خوب به عنوان بهترين والدين براي بهبود عملكرد شناخته شدند. از بين F1 ها نيز هيبريدهاي ،L3×T2 ،L3 × T1 L1×T5 ،L1×T2 و L5×T5 با توجه به متوسط وضعيت، اثرات SCA و مقادير هتروزيس هيبريدهاي اميدبخش براي عملكرد بودند.