واكنش گياه دارويي اسفرزه (plantago ovata Forsk.) به فواصل آبياري و سطوح مختلف نيتروژن

Isabgol (plantago ovata Forsk.) response to irrigation intervals and different nitrogen levels

به منظور بررسی عملكرد و خصوصیات كیفی گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovata Forsk.) در فواصل آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شركت خوشه سبز سنبله شیراز واقع در فسا در سال زراعی 87- 1386 اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوك‌های كاملاً تصادفی و با سه تكرار اجرا شد. فاكتورها شامل فواصل آبیاری (7 روزه، 10 روزه و 14 روزه) و سطوح مختلف نیتروژن خالص شامل (0، 30 و 60 كیلوگرم N/ha) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد كه تغییرات عملكرد دانه، عملكرد بیولوژیك، عملكرد موسیلاژ در هكتار معنی‌دار بوده، ولی تأثیری بر وزن دانه نداشت. تنش خشكی همچنین به‌طور معنی‌داری باعث افزایش درصد موسیلاژ شد. در فواصل كوتاه آبیاری بهترین عملكرد اقتصادی و بیولوژیك مشاهده شد و در شرایط فواصل زیاد آبیاری این دو صفت كاهش معنی‌داری داشت، ولی میزان موسیلاژ بر خلاف عملكرد بیولوژیك روند افزایشی از خود نشان داد. همچنین با افزایش میزان نیتروژن عملكرد اقتصادی، بیولوژیك و میزان موسیلاژ افزایش نشان داد. عملكرد دانه و عملكرد بیولوژیك با بروز تنش خشكی كه در اثر فواصل زیاد آبیاری به وجود آمد نسبت به افزایش نیتروژن واكنش كمتری از خود نشان داد.

This experiment was conducted in Khosheh Sabz Sonboleh Institute in Fasa during 2007-2008. In this study Isabgol (plantago ovata Forsk.) yield reaction and quality characteristics of irrigation intervals and different levels of nitrogen were studied. Completely random design with 3 replications was used. Factors included 3 irrigation intervals (7, 10 and 14 days) and 3 nitrogen levels (0, 30 and 60 kg). Variance results showed that variations of grain yield, biological yield and mucilage yield were significant. Drought intensity also increased percentage of mucilage yield significantly. The best economic and biological quality was obtained by short irrigation interval. In long irrigation interval, two characteristics showed significant decrease, but against biological yields, they showed increased trend. Therefore, with increased amount of nitrogen, economic yield, biological yield and mucilage were increased. Grain and biological yield in drought stress condition in long irrigation intervals showed less response than increasing nitrogen levels.