عقود اماني غيرمضمونه و مضمونه

Guaranteed and Non-Guaranteed Fiduciary Contracts

در يك تقسيم‌بندي، مي‌توان عقود اماني را به عقود اماني مضمونه و عقود اماني غيرمضمونه تقسيم كرد. در تاليفات فقهي، درباره عقود اماني غيرمضمونه بررسي هايي انجام گرفته است، اما درباره شق ديگر اين تقسيم‌بندي يعني عقود اماني مضمونه صحبت چنداني به ميان نيامده است. طبق نظر غالب فقها، اكثر عقود اماني مضمونه به استثنا موارد تصريح‌شده مانند عاريه مضمونه باطل است و بنابراين خود را از پرداختن به ماهيت و آثار آن بي‌نياز مي دانستند، قايلين به بطلان در بيان دلايل خود به دلايلي مانند مخالفت با مقتضاي ذات عقد، مخالفت با شرع و سنت استناد كرده‌اند كه مي توان دلايل قايلين به بطلان را مخدوش كرد. در اين مقاله اين دلايل نقد مي‌شود و با به‌كارگيري اصل صحت، قايل به صحت عقد اماني مضمونه در اكثر عقود اماني خواهيم شد. در اين مقاله همچنين آثار اين عقود مورد بررسي قرار مي گيرد.

Abstract In a category, fiduciary contracts are classified into two types: guaranteed and non-guaranteed fiduciary contracts. In Islamic jurisprudent, non-guaranteed ones have extensively been studied, though the guaranteed ones have not been much explored. Majority of Islamic Jurists believe that guaranteed fiduciary contracts are invalid except for some special cases such as guaranteed loan. Therefore, they have not explored its nature and effects. However, the minority of jurists who believe that such judiciary contracts are valid, have examined its nature and effects. Those believing in their invalidity argue that such a provision will be against the essence of a fiduciary contract based on trust. Moreover such a provision will be against the rules of Sharia. In this article, these arguments will be reviewed and assessed. We believe that a guarantee provision in fiduciary contract is basically valid. The effects of such a provision will be also explored.