تأثير بنزيل‌‌آدنين و نيتروژن بر خصوصيات رشدي دانهال‌هاي پسته رقم بادامي ريز زرند در شرايط تنش شوري

Effects of benzyladenine and nitrogen on growth characteristics of pistachio seedlings, cv. Badami Zarand, under salinity stress

به منظور بررسي تأثير سطوح مختلف بنزيل آدنين، نيتروژن و شوري بر خصوصيات رشدي دانهال هاي پسته رقم بادامي ريز زرند، يك آزمايش فاكتوريل با سه فاكتور: بنزيل آدنين (صفر، 250 و 500 ميلي گرم بر ليتر)، نيتروژن (صفر و 100 ميلي گرم در كيلوگرم خاك از منبع نيترات آمونيم) و شوري (صفر و 2000 ميلي گرم كلريد سديم در كيلوگرم خاك)، در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار به مدت 24 هفته در گلخانه اجرا شد. نتايج نشان داد كه علي رغم اين كه شوري باعث كاهش معني دار وزن خشك اندام هوايي و ريشه دانهال ها گرديد، اما محلول پاشي 500 ميلي گرم بر ليتر بنزيل آدنين، وزن خشك اندام هوايي و ريشه را به ترتيب 125 و 86 درصد افزايش داد. ليكن، با مصرف توأم نيتروژن و بنزيل آدنين، وزن خشك اندام هوايي و ريشه به ترتيب بيش از 3 و 2 برابر افزايش يافت. نتايج همچنين نشان داد كه تنش شوري باعث كاهش معني دار سطح برگ و طول سيستم ريشه اي گرديد. اما مصرف توأم نيتروژن و بيشترين غلظت بنزيل آدنين، سطح برگ و طول سيستم ريشه اي را به ترتيب بيش از 3 و 5/2 برابر افزايش داد. نتايج اثرهاي سه گانه نيز نشان داد كه گرچه در شرايط شور ارتفاع، تعداد برگ و قطر ساقه به طور معني داري كاهش يافتند، ليكن مصرف توأم نيتروژن و بنزيل آدنين در افزايش اين خصوصيات رشدي چشمگير تر از مصرف جداگانه اين تيمار ها بود. در نهايت، مي توان چنين نتيجه گيري نمود كه مصرف توأم نيتروژن و بنزيل آدنين در كاهش اثرهاي مخرب شوري بر خصوصيات رشدي دانهال هاي پسته مؤثرتر از مصرف اين تيمار ها به تنهايي بود.

In order to evaluate the effect of different levels of benzyladenine, nitrogen and salinity on growth characteristics of pistachio seedlings, cv. Badami Zarand, a factorial experiment with three factors: benzyladenine (0, 250 and 500 mg/L), nitrogen (0 and 100 mg N/kg soil as NH4NO3) and salinity (0 and 2000 mg NaCl/kg soil) was carried out as completely randomized design with three replications for 24 weeks under greenhouse conditions. Results showed that although salinity significantly decreased dry weight of shoots and roots of the seedlings, but application of 500 mg/L benzyladenine increased dry weight of shoots and roots by 125 and 86 percent, respectively. However, simultaneous application of nitrogen and benzyladenine increased dry weight of shoots and roots more than 3 and 2 folds, respectively. Results also showed that salt stress significantly decreased leaf area and length of root system. But simultaneous application of nitrogen and the highest concentration of benzyladenine increased leaf area and length of root system more than 3 and 2.5 folds, respectively. The results of triple effects also showed that although height, leaf number and stem diameter significantly decreased under saline conditions, but simultaneous application of nitrogen and benzyladenine resulted in more prominent increase of these growth characteristics than individual application of these treatments. Finally, it is concluded that simultaneous application of nitrogen and benzyladenine resulted in more effective reduction of harmful effects of salinity on growth characteristics of pistachio seedlings than application of these treatments alone.