مطالعه آناتومي گونه‌هاي Rubus زيرجنس Rubus در ايران

Anatomical study of Rubus subgenus Rubus in Iran

جنس تمشك، از تيره Rosaceae، حدود 750 گونه در دنيا دارد كه هشت گونه و پنج دورگه آن از ايران گزارش شده است. در پژوهش حاضر، صفات تشريحي ساقه، برگچه، دمبرگ، گوشوارك و دمگل در هفت گونه از جنس تمشك Rubus متعلق به زيرجنس Rubus شامل: R .caesius، R. discolor، R. dolichocarpus، R. hirtus، R. hyrcanus، R .persicus و R. sanctus بررسي شد. نمونه هاي گياهي جمع آوري شده در محلول تثبيت كننده قرار گرفته، سپس برش هاي متعددي از آنها تهيه شد كه پس از رنگ آميزي با رنگ هاي سبز متيل و كارمن و تهيه اسلايد، با ميكروسكوپ نوري مطالعه شد. در ساختار تشريحي، تعداد پنج صفت كيفي، شامل: شكل سطح مقطع عرضي، نوع كُرك هاي پوششي و غده اي، حضور يا عدم حضور غده هاي پايك دار چوبي، پراكنش بلور اگزالات كلسيم و ضخامت كوتيكول در بين گونه ها در اندام هاي مختلف مطالعه شده و پنج صفت كمّي، از قبيل: تعداد دستجات آوندي، تعداد لايه هاي كلانشيم (در ساقه و دمبرگ)، تعداد لايه هاي پارانشيم نرده اي و پارانشيم اسفنجي (در برگچه) و حضور يا عدم حضور پارانشيم نرده اي در گوشوارك با ارزش است و مي تواند براي تشخيص گونه ها استفاده شود.

Rubus L. genus from Rosaceae has about 750 species, from which 8 species and 5 hybrids from Iran. In this study stem, leaflet, petiole, stipule and pedicle anatomy of 7 species of the genus Rubus subgenus. Rubus is invesgitated. These species include R. sanctus, R. persicus, R. hyrcanus, R. hirtus, R. dilichocarpus, R. discolor and R. caesius. Plant samples were collected and then fixed and handmade crosssection of leave were prepared and stained with methyl green and carmine. Several slides were studies and photographed with light microscope (LM). Among studied character, five quantitative features such as shape of transvers cross section, type of glandular and nonglandular trichome, presence or absence of stalk glandular trichome, distribution of calcium oxalate crystal and thickness of cuticle were studied in separation of species. Also, five quantitative features such as number of vascular bundles, number of collenchyma layer (in stem and petiole), number of palisade and spongy paranchymatous layer (in leaflet) and presence or absence palisade paranchymatous in stipule are valuable and can be used in distinguishing species.