ازخودبيگانگي «هويتي»

Identity Crisis

«ازخودبيگانگي» در اصطلاح جامعه شناختي به وضعيتي اطلاق مي شود كه چيزي كه انسان آن را خلق كرده يا جز خصايص انسان است به طريقي از او دور شود. حالتي ازخودبيگانگي وجود دارد كه اراده انسان ها حتي در ساحت انديشه نقش حداقلي ايفا مي كند كه از آن با عنوان «ازخودبيگانگي هويتي» تعبير مي شود. اين نوع ازخودبيگانگي امروزه محصول شرايطي است كه مهم ترين ويژگي آن «برساختي» بودن زندگي اجتماعي است. در اين نوع ازخودبيگانگي، انديشه اي «ديگر» در ذهن فرد جاي مي گيرد و بدين ترتيب، «ازخودبيگانگي هويتي» روي مي دهد. در اين مقاله، با استفاده از نظريه هاي تاثير رسانه هاي جمعي، در كنار رويكرد برساخت گرايي (ساخت اجتماعي واقعيت) به عنوان روش و چارچوب نظري، با الهام از آموزه هاي اسلامي، رويكردي انتقادي به ازخودبيگانگي هويتي اتخاذ شده است. حاصل تحقيق آن است كه نفوذ فراگير رسانه هاي جمعي و سياست هاي همگرايانه آنها در پيشبرد اهداف سرمايه داري غربي و محتواي نظام آموزشي بخصوص علوم انساني، مهم ترين عامل ازخودبيگانگي هويتي بخش قابل توجهي از انسان ها در سراسر جهان است. برخلاف نظريه هاي رايج ازخودبيگانگي كه شي انگاري و جداشدن محصول فعاليت بشر را ملاك ازخودبيگانگي مي دانند، در «ازخودبيگانگي هويتي»، انديشه هاي نامناسب و چه بسا بي ربط در ذهن انسان ها جاي مي گيرد. اين نوع ازخودبيگانگي عمدتا مربوط به كشورهاي شرقي و جهان سومي است.

In sociology, self-estrangement is a situation in which the thing that man creates or is of his features recedes from him. There is also a type of self-estrangement in which man`s will even in thought, plays a minimum role that is called; identical self-estrangement. Nowadays, this kind of self-estrangement is the product of a situation whose most important feature is a fake social life. In this type of self-estrangement another thought is placed in man`s mind so that identical self-estrangement occurs. Using mass media theories and aside from constructionism approach as a theoretical framework and method, this paper seeks at presenting a critical approach toward identical self-estrangement, considering Islamic teachings. The findings show that comprehensive influence of mass media and their parallel policies in advancing western capitalism goals and the content of training system especially humanitarian are the most important factors in identical self-estrangement. On the contrary to the common beliefs about self-estrangement that objectivism is considered to be the criterion of self-estrangement, in identical self-estrangement false and irrelevant ideas are placed in man`s mind. This type of self-estrangement belongs to eastern and third world countries.