بررسي اثرات مقادير مختلف آبياري، تراكم بوته و آرايش كاشت در روش آبياري قطره‌اي نواري بر عملكرد، اجزاء عملكرد و كارآيي مصرف آب ذرت دانه‌اي در اسلام‌آباد غرب

Effect of different levels of irrigation, planting density, Planting pattern in drip irrigation on yield, yield components and water use efficiency of corn

كمبود منابع آب در كشور و بالا بودن تلفات آب در آبياري سطحي لزوم توجه به روش آبياري تحت‌فشار به‌خصوص آبياري قطره اي با لوله هاي تيپ (به علت داشتن فشار كاركرد كم و هزينه هاي پايين تهيه لوله ها) و استفاده  بهينه از منابع آبي براي كشت محصولات پرمصرف مثل ذرت را افزايش داده است. در اين راستا پژوهش حاضر به‌منظور تعيين اثرات كاربرد مقادير مختلف آب آبياري، تراكم بوته و آرايش كاشت بر عملكرد، اجزاء عملكرد و كارايي مصرف آب ذرت دانه اي رقم سينگل كراس 700 (700KSC) با استفاده از سامانه آبياري قطره اي نواري (tape)، در ايستگاه تحقيقاتي اسلام‌آباد غرب در دو سال متوالي (1390-1391) انجام گرديد. اين طرح در قالب طرح آزمايشي فاكتوريل اسپليت بلوك كه نوار عمودي، عامل آبياري شامل چهار تيمار آبياري 50، 75، 100 و 125 درصد تبخير و تعرق گياه ذرت، و نوار افقي، عامل‌هاي آرايش كاشت شامل دو آرايش كاشت يك و دو رديفه و تراكم بوته شامل سه تراكم 65، 75 و 85 هزار بوته در هكتار به‌صورت فاكتوريل با سه تكرار به اجرا درآمد. نتايج نشان داد كه مقدار آب آبياري و تراكم كشت در سطح 1% و اثرات متقابل آنها در سطح 5 درصد  اختلاف معني دار بر كارايي مصرف آب ايجاد كردند. تيمار50درصد نياز آبي ذرت با 8/0 كيلوگرم بر مترمكعب و تيمار 100درصد نياز آبي ذرت با 25/1 كيلوگرم بر مترمكعب به ترتيب كمترين و بيشترين كارايي مصرف آب را دارا بودند. مقادير مختلف آبياري در سطح 1% در عملكرد اختلاف ايجاد نمود به‌طوري‌كه تيمار 125 درصد تبخير و تعرق گياه ذرت، با 11320 كيلوگرم در هكتار بيشترين و تيمار 50 درصد تبخير و تعرق گياه ذرت، با 3442 كيلوگرم در هكتار كمترين عملكرد را به خود اختصاص داد.  همچنين عملكرد تحت تأثير  تراكم و آرايش كاشت قرار گرفت و در سطح 1% با يكديگر اختلاف معني دار داشتند. به‌طوري‌كه تراكم 65 هزار بوته و آرايش كاشت يك رديفه به ترتيب با 6596 و 7894 كيلوگرم در هكتار كمترين و تراكم 75 هزار بوته و آرايش كاشت دو رديفه به ترتيب با 8809 و 8195 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد داشتند. اثرات متقابل سطوح آبياري و تراكم كشت در سطح يك درصد بر عملكرد ايجاد نمود اما اثرات متقابل سطوح آبياري و آرايش كاشت و همچنين سطوح آبياري، تراكم و آرايش كاشت، اثر سال و تكرار اختلاف معني دار بر هيچ‌يك از عوامل ايجاد نكردند.

, present study was performed in order to determine effects of different amounts of irrigation water, plant density and planting pattern on yield, yield components and water use efficiency (WUE) of corn, variety single cross 700 (700KSC) using drip irrigation systems (tape) , in the research Station of Islamabadgharb in two consecutive years (20112012). The project was in the form of split block factorial experiment design That the vertical bar, was irrigation factor consists of four irrigation treatments of 50, 75, 100 and 125 percent evapotranspiration corn, And horizontal bars, were factor planting pattern include two planting pattern of one and tworow And plant density consists of three density of 65, 75 and 85 thousand plants per hectare and was implemented as factorial with three replications. The results showed that amount of irrigation and plant density at 1% level and their interactions at the level of 5%, created significant difference on water use efficiency. 50% treatment of the water requirement of corn with 0.8 kilograms per cubic meter and 100% treatment of the water requirement of corn with 1.25 kilograms per cubic meter, respectively, had the lowest and highest water use efficiency. Different amounts of irrigation water created difference at 1% level in yield So that 125% treatment of evapotranspiration of corn, with 11320 kg per hectare had highest yield and 50% treatment of evapotranspiration of corn, with 3442 kg per hectare, had the lowest yield also yield was influenced by the density and planting pattern and had significant Differences at 1% level. So that the density of 65 thousand plants and planting pattern onerow respectively with 6596 and 7894 kg per hectare had the lowest yield and density 75 thousand plants per hectare and planting pattern tworows respectively with 8809 and 8195 kg per hectare had the highest yield